Ợ Hơi Là Dấu Hiệu Của Bệnh Gì, Làm Thế Nào Để Giải Quyết Triệt Để?

Phần lớn ai trong chúng ta cũng từng trải qua cảm giác ợ hơi, ợ chua hoặc một số dấu hiệu khác liên quan tới dạ dày. Tuy nhiên, nếu tình trạng ợ hơi diễn ra trong nhiều ngày với tần số liên tục thì bạn cần xem xét cẩn thận và tốt nhất là nên tới bệnh viện để thăm khám cũng như tiến hành điều trị. Ợ có thể là tình trạng sinh lý bình thường nhưng cũng có thể là dấu hiệu bệnh lý tiêu hóa như viêm đại tràng, viêm loét dạ dày, đau dạ dày, trào ngược, xuất huyết dạ dày hay thậm chí là ung thư dạ dày,…. Để hiểu hơn về tình trạng trên cũng như có cách giải quyết triệt để thì bạn đọc có thể tham khảo ngay bài viết dưới đây. 

Ợ hơi liên tục là bệnh gì? Các dạng ợ hơi cụ thể

Quá trình ăn uống, nhai nuốt, tiêu hóa thức ăn hàng ngày vô tình gây giãn cơ thực quản dưới đồng thời đưa không khí từ bên ngoài vào trong cơ thể. Vì thế, một lượng khí dư thừa sẽ tích tụ lại và gây áp lực cho bao tử. Tới khi chúng tích tụ một lượng khí đủ lớn, cơ thể sẽ phản ứng lại và xuất hiện tình trạng ợ hơi để đẩy không khí ra ngoài. Không khí lúc này sẽ đi từ dạ dày, qua ống thực quản và đi ra ngoài thông qua đường miệng. Trong trường hợp khí dư trong bao tử càng nhiều thì tiếng ợ sẽ càng lớn. 

Theo các báo cáo y tế mà chúng tôi ghi nhận được thì tình trạng ợ hơi được chia thành 2 dạng là chứng ợ sinh lý và ợ hơi do bệnh lý. Cụ thể như sau:

Ợ hơi sinh lý

Có thể nói ợ sinh lý là phản ứng hoàn toàn bình thường của cơ thể để giúp đẩy không khí dư thừa ra ngoài. Biểu hiện nổi bật nhất chính là tình trạng ợ hơi trong khi ăn. Chứng ợ sinh lý thường xảy ra sau khi ăn quá nhiều hoặc do dung nạp các loại thực phẩm không tốt cho bao tử, tần suất ợ dao động từ 3 đến 4 lần trong 1 giờ. 

Tình trạng này có thể khiến bạn ợ to do lượng khí đi vào nhiều cộng thêm việc ăn quá nhanh và nhiều. Tuy nhiên chúng sẽ biến mất nhanh chóng sau khoảng 2 giờ sau ăn và không xuất hiện thêm các triệu chứng khó chịu nào khác. 

Hiện tượng ợ sinh lý cũng thường xuất hiện ở trẻ nhỏ, khi mà trẻ vừa bú xong. Các bà mẹ sẽ giúp bé ợ 1 cách có chủ động sau khi bú sữa để giúp đẩy khí dư thừa ra ngoài và điều này sẽ giúp ngăn chặn hiện tượng trào ngược hay trớ sữa. 

Nhìn chung, ợ sinh lý chỉ đẩy khí bình thường ra khỏi cơ thể, không kèm dịch vị, dịch mật dạ dày nên có thể gọi là ợ hơi không chua, không có vị đắng hay cảm giác khó chịu nào khác. Bạn cũng không cần tiến hành điều trị với tình trạng này mà chỉ cần xem lại chế độ ăn uống, nghỉ ngơi hợp lý hơn là được. 

Ợ hơi bệnh lý

Đây là tình trạng ợ hơi liên tục và lặp đi lặp lại nhiều lần. Tình trạng này có thể xuất hiện ở bất cứ thời điểm nào, ngay cả khi bạn đang đói, đang no hoặc không sử dụng bất cứ thực phẩm gây kích thích nào. Ngoài ra, sau một thời gian số lần ợ trong ngày sẽ tăng lên và có thể kéo dài một cách khó kiểm soát. 

Người bệnh có thể bị ợ hơi to, ợ chua khi đói cùng lúc, cảm thấy rát họng, nóng ruột rất khó chịu và mệt mỏi. Thông thường, ợ hơi bệnh lý sẽ đi kèm với các triệu chứng như đầy bụng, táo bón, tiêu chảy, ợ hơi sau khi ăn, uống nước, ợ liên tục và buồn nôn, tiết nhiều nước bọt, ợ hơi khi đói, ợ hơi và xì hơi, đầy bụng, ợ hơi bị đau tai,…. Với tình trạng này, các bạn cần phải tiến hành điều trị dứt điểm nguyên nhân gây bệnh thì mới có thể cải thiện được triệu chứng ợ hơi. 

Bị ợ hơi là dấu hiệu của bệnh gì?

Theo các chuyên gia, chứng ợ hơi kéo dài, ăn vào là ợ hơi nhiều mà không khỏi là biểu hiện của bệnh lý về dạ dày. Cụ thể là:

Bệnh đau dạ dày

Bệnh lý này được xác định khi trên niêm mạc dạ dày xuất hiện các tổn thương như ổ viêm loét, vết viêm trợt,… Đau dạ dày khiến hoạt động tiêu hóa thức ăn diễn ra chậm hơn so với bình thường và thức ăn cũng dễ bị đọng trong dạ dày, gây ra hiện tượng đầy bụng, ăn không tiêu. 

Ngoài ra, việc tăng tiết acid dịch vị dạ dày khiến thức ăn bị lên men, sinh hơi tạo áp lực mở cơ tâm vị, cơ thắt thực quản dưới và gây ra hiện tượng ợ chua, ợ nóng,…

Trào ngược dạ dày thực quản

Bệnh trào ngược thực quản dạ dày chính là hiện tượng các chất chứa trong dạ dày bao gồm axit dịch vị, men tiêu hóa, thức ăn,… bị trào ngược từ dạ dày lên phía trên thực quản và khoang miệng. Những bị bệnh lý này, phần trương lực cơ ở cơ vòng thực quản dưới đã bị suy giảm gây tăng tiết acid và nhu động dạ dày trở nên khá bất thường. Đây được xem là nguyên nhân chính khiến tình trạng nhu động tiêu hóa thức ăn bị cản trở dẫn tới các biểu hiện như:

• Gây ợ: Đây là phản ứng đẩy hơi lên nhằm cân bằng lại áp suất bên trong dạ dày. Lúc này, hơi từ thức ăn sinh ra sẽ được ơ lên và kéo theo cả acid dịch vị gây hiện tượng nóng rát. 
• Buồn nôn – nôn: Tình trạng này xảy ra do nhu động co bóp của dạ dày bị đảo ngược. Thay vì phải đẩy thức ăn xuống thì bao tử lại có xu hướng đẩy thức ăn ngược trở lại. Mặt khác, việc rối loạn chức năng hệ thần kinh thực vật cũng dễ làm niêm mạc dạ dày trở nên nhạy cảm và dễ bị kích thích ngược lại trung tâm gây nôn hoặc tạo ra cảm giác buồn nôn. 
• Đau và tức vùng thượng vị: Khi acid dư thừa sẽ kích thích trương lực cơ dạ dày, cộng thêm lượng hơi sinh ra bất thường khiến bệnh nhân cảm thấy đau tức, nhức nhối vùng thượng vị. 

Viêm loét dạ dày tá tràng

Viêm loét dạ dày tá tràng thường xảy ra khi dịch vị dạ dày bị tăng quá mức trong thời gian dài. Các bác sĩ cho hay, do dịch vị có chứa acid HCI và enzyme tiêu hóa nên khi tiết ra quá nhiều chúng sẽ gây tổn thương niêm mạc dạ dày. Những tổn thương lâu ngày không được điều trị sẽ gây ra các vết lớn tại dạ dày và cả tá tràng. 

Tương tự, cũng do lượng acid dịch vị dư thừa khi kết hợp với lớp niêm mạc bị tổn thương sẽ khiến quá trình thức ăn bị gián đoạn. Người bệnh lúc này sẽ rất dễ bị xót ruột, đau âm ỉ dạ dày hoặc đau tại vùng thượng vị. Nếu như không có các biện pháp điều trị kịp thời, tình trạng này sẽ trở thành bệnh viêm loét dạ dày mãn tính và gây ợ hơi mãi không khỏi. Do đó, các bạn cần tới bệnh viện thăm khám và cẩn trọng hơn trong việc ăn uống để giúp bệnh nhanh chóng được cải thiện tốt. 

Nguyên nhân gây nên hiện tượng ợ hơi nhiều

Ợ hơi và sôi bụng nhiều lần trong ngày là một trong những biểu hiện của bệnh lý tiêu hóa. Thông thường chúng sẽ kèm theo tình trạng khó thở, tức ngực và buồn nôn, nôn,…. Được biết, những yếu tố làm tăng khả năng bị ợ hơi nhiều chủ yếu là do:

• Thói quen sinh hoạt thiếu khoa học: Ăn nhanh, nhai không kỹ, nói chuyện trong lúc ăn hoặc ngủ muộn, hay bị áp lực, mệt mỏi cũng là nguyên nhân khiến dạ dày bị ảnh hưởng xấu. Lâu dần chúng có thể gián tiếp gây nên các bệnh dạ dày, đặc biệt là triệu chứng ợ nóng, ợ chua,… 
• Chế độ ăn không đảm bảo: Những đối tượng thường xuyên ăn đồ cay nóng, hoặc ăn đồ nhiều dầu mỡ, chiên xào nhiều sẽ dễ bị chứng trào ngược dạ dày, gây nên tình trạng ợ sinh lý và một số bệnh dạ dày khác. Ngoài ra, trường hợp hay uống rượu bia, sử dụng chất kích thích, uống nước có gas cũng là nhóm đối tượng dễ mắc bệnh dạ dày. 
• Sử dụng thuốc kháng sinh: Bên cạnh lối sống, thói quen sinh hoạt và chế độ ăn uống thì việc sử dụng thuốc kháng sinh dài ngày hoặc tự ý thêm liều lượng cũng vô tình khiến lợi khuẩn trong dạ dày bị suy giảm. Từ đó gây nên nhiều vấn đề về hệ tiêu hóa cũng như khiến tình trạng ợ hơi khó kiểm soát hơn. 

Biện pháp chữa ợ hơi ợ chua hiệu quả

Ợ hơi nhiều phải làm sao? Đây là câu hỏi được nhiều người quan tâm và mong muốn sớm tìm được giải pháp điều trị dứt điểm. Việc ợ hơi có nhiều cách điều trị khác nhau, từ mẹo dân gian cho tới việc dùng thuốc Đông – Tây y tới việc tiến hành làm phẫu thuật với những ca bệnh nặng. Việc nên áp dụng phương pháp điều trị nào sẽ được quyết định từ bác sĩ khi bạn tới bệnh viện thăm khám và có kết quả chuẩn xác. 

Chữa ợ hơi liên tục tại nhà bằng mẹo dân gian

Với mẹo dân gian, bạn có thể thực hiện điều trị ngay tại nhà nhưng chúng chỉ có khả năng hỗ trợ cải thiện triệu chứng của bệnh chứ không thể thay thế thuốc đặc trị. Do vậy, bạn có thể áp dụng mẹo điều trị này khi tình trạng bệnh đang ở mức độ nhẹ, cụ thể như sau:

• Dùng dầu tỏi: Lấy vài nhánh tỏi đem ép lấy dầu rồi trộn cùng với đậu nành để thoa lên bụng. Các bạn tiến hành ấn và xoa theo chiều kim đồng hồ trong khoảng 20 phút mỗi lần thực hiện sẽ giúp kích thích nhu động ruột và làm giảm tình trạng ợ kéo dài. 
• Uống nước chanh: Người bệnh có thể pha chanh tươi cùng với nước ấm và cho thêm chút mật ong để uống ngay sau khi bị ợ nấc hoặc dùng sau mỗi bữa ăn. Lưu ý không nên pha quá nhiều chanh vì chúng có thể làm tăng lượng axit trong dạ dày và khiến tình trạng viêm loét trở nên nghiêm trọng hơn. 
• Trà gừng mật ong: Gừng có tính ấm, vị cay có tác dụng kiện tỳ, giải độc, kháng viêm và tránh đầy bụng, khó tiêu tốt. Vậy nên để tránh hiện tượng bị ợ khí thì bạn nên chuẩn bị vài lát gừng tươi thái hạt lựu sau đó đun sôi với nước và cho thêm 2 thìa mật ong để làm trà gừng. Nên uống trà gừng mật ong vào mỗi bữa sáng sẽ mang lại tác dụng tốt với dạ dày. 
• Dùng trà bạc hà: Rửa sạch bạc hà tươi rồi thả vào cốc nước sôi, ủ trong 2 – 5 phút cho tinh chất trong lá thấm hết vào  nước. Sau đó bạn uống nước trà để làm dịu cơn đau, giảm đầy hơi, khó chịu. 
• Uống trà hoa cúc: Đây là loại trà có khả năng giúp tinh thần thư giãn, ngoài ra trà hoa cúc còn giúp làm giảm tình trạng co thắt dạ dày và hỗ trợ tốt cho quá trình tiêu hóa thức ăn. 

Điều trị Đông y

Y học cho rằng việc trào ngược dạ dày hay ợ là chứng bệnh liên quan tới tỳ vị, thường gặp ở người bị đau dạ dày, viêm hang vị, viêm loét dạ dày tá tràng. Ợ hơi và xì hơi liên tục do vị khí uất nghịch mà ra nên cách chữa trị sẽ là giáng khí hòa vị. 

Theo đó để làm giảm triệu chứng của bệnh lý này, các bạn cần chuẩn bị dây má, rau mã đề, tang diệp, trần bì, hạ liên châu, hắc táo nhân, cỏ mực, phòng sâm, củ đinh lăng, cam thảo, thụ địa rồi mang đi rửa, đun nhỏ với 2 lít nước cho tới khi cạn còn ⅓ thì chắt lấy nước uống trong ngày. Tốt nhất, bạn nên uống thuốc trước bữa ăn sáng và tối để củng cố chức năng tiêu hóa, đồng thời giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày tốt hơn. 

Chữa ợ hơi nhiều lần trong ngày bằng thuốc Tây y

Với những trường hợp ợ hơi nóng và liên tục thì cần dùng tới thuốc để làm giảm bớt triệu chứng khó chịu của bệnh. Thông thường, các bạn sẽ cần tới bệnh viện để kiểm tra và uống thuốc theo đơn kê của bác sĩ. Một số loại thuốc thường được chỉ định dùng trong trường hợp này gồm có:

• Nhóm kháng H2: Đây là thuốc được dùng với mục đích kiểm soát dịch vị, ức chế giải phóng histamin. Từ đó giúp ngăn chặn nguy cơ bị trào ngược và viêm loét dạ dày. Theo đó các dược phẩm thuộc nhóm kháng H2 thường được kê đơn là Famotidine, Cimetidin, Ranitidin,… 
• Thuốc PPI: Là nhóm thuốc có khả năng làm ức chế bơm proton giúp làm giảm tiết axit dạ dày cũng như giúp giảm bớt hiện tượng đẩy khí từ dạ dày lên khoang miệng. Với những bệnh nhân này, bác sĩ có thể chỉ định bạn dùng Lansoprazol, Omeprazol hay Esomeprazole. 
• Thuốc điều hòa co bóp: Khi dạ dày co bóp liên tục sẽ dễ tiết dư axit dạ dày và làm tăng áp lực lên hệ tiêu hóa gây nên hiện tượng ợ hơi. Để cải thiện tình trạng này, bác sĩ sẽ kê Domperidon để điều hòa nhu động ống tiêu hóa và Cisaprid nhằm giúp điều chỉnh nhịp co bóp. Bên cạnh đó, với trường hợp ăn không tiêu, thường xuyên bị đầy bụng, buồn nôn, nôn thì sẽ được chỉ định dùng thêm Metoclopramid. 
• Men tiêu hóa: Enzyme Go, T.Pepsin, Neopeptine,… là những loại men tiêu hóa có khả năng hỗ trợ dạ dày chuyển hóa thức ăn dễ dàng cũng như làm giảm lượng đồ ăn dư thừa tại bao tử. Tuy nhiên, nhóm thuốc này thường được khuyến cáo sử dụng tối đa trong 7 – 10 ngày vì nếu sử dụng quá lâu sẽ gây ra tác dụng ngược. 

Phẫu thuật ngoại khoa

Những trường hợp điều trị bằng thuốc không mang lại hiệu quả thì bệnh nhân cần can thiệp mổ ngoại khoa. Hiện nay có 2 cách phẫu thuật cơ vòng thực quản chính là mổ mở và mổ nội soi. Cụ thể như sau:

• Mổ nội soi là phương pháp được ưu tiên hơn vì chúng ít gây ra tổn thương và cũng giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục. Bác sĩ có chuyên môn sẽ rạch những đường nhỏ để đưa thiết bị vào trong ổ bụng. Tiếp đó điều chỉnh cơ vòng thực quản để làm tăng khả năng chịu lực. Việc mổ nội soi sẽ không được tiến hành cho bệnh nhân có quá nhiều mỡ bụng hoặc đã từng mổ phần trên rốn dưới ngực. 
• Phương pháp mổ mở sẽ được tiến hành khi không thể thực hiện mổ nội soi. Với những dụng cụ chuyên dụng, bác sĩ sẽ tiến hành mổ phanh ổ bụng để tác động lên phần đáy của dạ dày và tạ nút thắt cơ vòng để làm tăng khả năng chịu áp lực cho cơ vòng thực quản. Cách mổ này sẽ khiến bệnh nhân phải chịu tổn thương lớn và làm ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe, thời gian nằm viện và hồi phục sau điều trị cũng lâu hơn biện pháp mổ nội soi. 

Việc tiến hành phẫu thuật sẽ là phương án cuối cùng được đưa ra nếu như các biện pháp điều trị bên trên không mang lại hiệu quả. Thêm vào đó, phương pháp này cũng cực kỳ tốn kém và bệnh nhân cũng cần thời gian dài để hồi phục. 

Bị ợ hơi nên ăn gì và kiêng ăn gì?

Chế độ ăn uống đóng một vai trò quan trọng trong việc củng cố sức khỏe cũng như ảnh hưởng trực tiếp tới hệ tiêu hóa, đặc biệt là dạ dày. Vậy khi bị ợ hơi, người bệnh nên ăn gì và kiêng gì để làm giảm tình trạng trên?

Thực phẩm nên ăn

Những thực phẩm tốt cho hệ tiêu hóa và có khả năng làm giảm chứng ợ hơi mà bạn nên bổ sung gồm có:

• Đu đủ chín: Với hàm lượng papain dồi dào, đu đủ chín có thể phá vỡ thức ăn và tiêu hóa hết protein. Chưa kể papain còn có công dụng phóng khí, hơi trong bụng nên hạn chế tốt tình trạng đầy bụng, ăn không tiêu. 
• Sữa chua: Trong thực phẩm này có chứa một hàm lượng lớn probiotic với khả năng tăng cường hệ miễn dịch, thúc đẩy quá trình tiêu hóa. Thậm chí chúng còn hỗ trợ làm giảm tích lũy chất lỏng, khí trong dạ dày để cải thiện triệu chứng đầy bụng, khó tiêu, ợ nóng một cách hiệu quả. 

• Chuối: Là loại quả phổ biến trong đời sống của người dân và rất tốt cho tiêu hóa. Thêm vào đó, việc ăn chuối mỗi ngày còn giúp cung cấp hàm lượng natri để làm giảm các triệu chứng khó chịu do bệnh dạ dày gây nên. 
• Dứa: Việc ăn dứa thường xuyên rất có lợi cho hệ tiêu hóa vì chúng có chứa nhiều bromelain giúp hấp thụ và thúc đẩy protein trong cơ thể hiệu quả. Chưa kể, dứa còn chứa nhiều hemicellulose, cellulose – hợp chất giống như chất xơ có tác dụng tăng cường hoạt động của đường ruột. 
• Giấm táo: Do giấm táo có chứa nhiều enzyme có lợi cho việc cải thiện sức khỏe tiêu hóa, cộng thêm tính axit nên chúng có thể tiêu diệt vi khuẩn có hại và phục hồi độ pH của dạ dày. Để có thể ngăn ngừa triệu chứng ợ hơi sau khi ăn và một số bệnh về dạ dày thì bạn có thể pha một muỗng canh giấm táo với một cốc nước ấm để uống trước mỗi bữa ăn. 
• Dưa hấu: Loại quả này có thể ngăn chặn tình trạng ợ hơi cảm giác nghẹn nhờ nồng độ kali và lượng nước dồi dào. Khi ăn các loại hoa quả có chứa nhiều nước cũng đồng nghĩa với việc giúp cơ thể đào thải ra ngoài một lượng nước tương ứng, từ đó làm thanh lọc cơ thể và làm giảm triệu chứng đầy hơi. 

Thực phẩm cần kiêng

Bên cạnh những thực phẩm nêu trên, người thường xuyên bị ợ hơi cũng cần tránh những thực phẩm sau đây:

• Hạn chế ăn đồ chiên rán nhiều dầu mỡ vì những thực phẩm này dễ gây nên tình trạng khó tiêu. Chúng cũng dễ làm tăng nhu động dạ dày và gây tăng tiết axit dẫn tới dư thừa axit gây viêm loét dạ dày. 
• Không sử dụng rượu bia, cà phê, nước ngọt có ga vì điều này có thể làm tăng axit và tạo nhiều khí trong dạ dày. 
• Bệnh nhân có thể bị trào ngược dạ dày nếu sử dụng các loại tinh dầu như tinh dầu bạc hà, tinh dầu khuynh diệp,… 
• Các loại gia vị như riềng, cà ri, tỏi, hành sẽ làm món ăn thêm thơm ngon nhưng chúng cũng là nguyên nhân khiến dạ dày co thắt và bị kích thích mạnh.
• Không nên uống nước quá chua hoặc có chứa nhiều axit như chanh, cam, bưởi,…. 
• Tránh để bụng quá đói hoặc ăn quá no trong một bữa.

Lưu ý trong cách chăm sóc và phòng tránh tình trạng ợ hơi khó tiêu

Vấn đề ợ hơi khi đói hay ợ hơi sau khi ăn đều không quá nguy hiểm nhưng nó ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống và sinh hoạt của người bệnh. Vậy nên để hạn chế tình trạng này, tránh để chúng tiến triển nặng hơn thì bạn cần lưu ý thêm một vài vấn đề như sau:

• Trước khi áp dụng bất cứ biện pháp điều trị nào, bệnh nhân cần tới bệnh viện để thăm khám và sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Bởi việc tự ý mua và dùng thuốc có thể khiến bệnh tình trở nên nghiêm trọng hơn. 
• Cần uống đủ nước mỗi ngày để thức ăn dễ dàng tiêu hóa và tránh bị tồn dư lại trong dạ dày. 
• Tập thói quen ăn chậm, nhai kỹ và không nên ăn quá no hay để bụng quá đói cũng như tuyệt đối không nên bỏ bữa. 
• Không nên vận động mạnh hay đi ngủ luôn sau khi vừa ăn xong. 
• Chỉ nên bắt đầu làm việc lại sau khi ăn khoảng 30 phút và dừng mọi hoạt động để nghỉ ngơi và ngủ trước 11 giờ đêm. 
• Trong trường hợp các dấu hiệu của bệnh không thuyên giảm hoặc có dấu hiệu bất thường nào thì bạn cần tới bệnh viện để thăm khám, kiểm tra. 

Ợ hơi là một hiện tượng sinh lý nhưng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý tiêu hóa. Do đó, khi có các triệu chứng của bệnh, bạn không nên chủ quan mà cần tới bệnh viện để thăm khám sớm. Việc này không chỉ giúp sớm giải quyết vấn đề mà còn hạn chế các biến chứng nghiêm trọng về sau.