Polyp mũi xoang: Nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị tốt nhất

Polyp mũi xoang là hệ quả niêm mạc mũi bị kích thích do viêm hoặc dị ứng trong thời gian dài. Hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị bệnh dứt điểm sẽ giúp người bệnh chủ động hơn trong tìm hướng điều trị, tránh để bệnh biến chứng khó lường.

Polyp mũi xoang là bệnh gì?

Polyp mũi xoang là một dạng u lành rất hay gặp, thường có màu hồng nhạt, mềm, nhẵn và mọng. Polyp mũi có thể xảy ra ở lớp niêm mạc mũi hoặc các xoang. Đây là hệ quả của quá trình phản ứng viêm do vi khuẩn, vi rút hay do dị ứng hoặc phản ứng miễn dịch của cơ thể khi chống lại các tác nhân gây bệnh ở mũi.

Tình trạng sưng, viêm diễn ra trong một thời gian dài dẫn đến tính thấm ở niêm mạc mũi xoang tăng lên, nước tích tụ ngày càng nhiều bên trong các tế bào. Lâu dần, các mô này sẽ hình thành nên các polyp mũi, thường gặp ở những xoang phía trên dẫn lưu về mũi.

Viêm xoang polyp mũi có thể gặp ở mọi đối tượng nhưng phổ biến hơn cả ở độ tuổi 40 – 60 tuổi. Thực tế, có không ít người bị polyp mũi xoang mặc dù trước đó không bị mắc bất kỳ bệnh lý nào liên quan đến mũi. Tuy nhiên, những người bị viêm xoang mũi, viêm mũi dị ứng, hen suyễn, xơ nang, hội chứng Churg-Strauss hay nhạy cảm với các loại thuốc kháng viêm không steroid sẽ có nguy cơ bị polyp mũi xoang cao hơn.

Tùy vào kích thước khối polyp cũng như vị trí phát triển mà mức độ biểu hiện bệnh của chúng sẽ khác nhau. Một số triệu chứng hay gặp nhất ở người bị polyp mũi xoang là ngạt mũi kéo dài, chảy nước mũi kéo dài, độ nhạy khứu giác giảm, ngáy khi ngủ…

Bệnh polyp mũi xoang có nguy hiểm không?

Viêm xoang polyp mũi có nguy hiểm không là lo lắng của rất nhiều người bệnh. Dù bản chất là các khối lành tính, không phải là ung thư nhưng nếu người bệnh chủ quan, không điều trị sẽ dẫn đến những hệ quả khó lường, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cũng như gây tốn kém chi phí điều trị sau này. Trong trường hợp polyp có kích thước lớn, xuất hiện nhiều ở hốc mũi, khe mũi sẽ làm cản trở lưu thông không khí, gây tình trạng tác nghẹt mũi liên tục.

• Hội chứng ngưng thở khi ngủ: Đây là biến chứng rất nguy hiểm từ Polyp mũi xoang, thường xuất hiện ở những người polyp mũi độ 3, độ 4 (polyp phình to, lấp hết lỗ mũi).
• Độ nhạy của khứu giác giảm: Người bệnh gặp khó khăn trong việc phân biệt mùi vị. Nếu không được giải quyết sớm sẽ dễ dẫn đến mất khứu giác vĩnh viễn.
• Biến chứng viêm tai giữa: Ảnh hưởng đến khả năng nghe, gây đau, ù tai, tai có chảy dịch theo từng đợt, ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe, sinh hoạt của người bệnh.
• Ảnh hưởng đến cấu trúc vùng mặt: Dù hiếm gặp nhưng polyp mũi xoang cũng có thể khiến 2 mắt bị cách xa nhau (nhìn đôi), rất nguy hiểm nếu không tiến hành phẫu thuật loại bỏ kịp thời.

Chẩn đoán và điều trị bệnh polyp mũi xoang như thế nào?

Qua quá trình khám ban đầu, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp chẩn đoán polyp phù hợp, có thể qua soi mũi thông thường, nội soi mũi hoặc xác định bằng chụp cắt lớp vi tính/ cộng hưởng từ. Chỉ định chẩn đoán polyp bằng chụp cắt lớp hay cộng hưởng từ ngoài xác định chính xác vị trí, kích thước khối polyp còn có thể phát hiện dị vật hoặc cấu trúc ung thư.

Điều trị polyp mũi xoang có thể bao gồm điều trị bằng Tây Y, Đông Y hoặc kết hợp với các mẹo trị viêm xoang của dân gian.

Điều trị polyp mũi xoang bằng Tây y

Tùy thuộc vào tình trạng của khối polyp sau chẩn đoán mà bác sĩ sẽ chỉ định điều trị bằng thuốc hoặc phẫu thuật cắt polyp mũi xoang hoặc kết hợp cả hai. Dù điều trị polyp mũi xoang bằng phương pháp nào thì vẫn có tỷ lệ tái phát nhất định, nhất là với những bệnh nhân có vấn đề về mũi mạn tính.

Điều trị bằng thuốc

Để đảm bảo điều trị polyp mũi xoang đạt hiệu quả tốt nhất, bạn cần tuân thủ đúng phác đồ điều trị của bác sĩ, tránh tự ý sử dụng thuốc hoặc ngừng sử dụng khi thấy triệu chứng thuyên giảm. Một số thuốc điều trị viêm mũi xoang có thể được bác sĩ chỉ định là:

• Thuốc chống viêm: Có khả năng làm giảm kích thước các khối polyp, giảm các triệu chứng bệnh như tắc nghẹt mũi, chảy nước mũi.
• Thuốc xịt mũi Corticoid: Làm polyp mũi co lại, giảm tình trạng nghẹt mũi cho người bệnh. Một số loại thuốc xịt mũi hay được chỉ định là fluticasone, mometasone, budesonide.
• Thuốc Corticoid dạng uống hoặc tiêm: Thường được bác sĩ xem xét trong trường hợp sử dụng thuốc nhỏ mũi không đem lại hiệu quả. Tuy nhiên, thuốc Corticoid có thể gây nhiều tác dụng phụ như tăng huyết áp, ứ dịch, tăng nhãn áp nên người dùng cần hết sức thận trọng.
• Thuốc kháng histamin, thuốc kháng sinh: Điều trị viêm xoang, viêm mũi dị ứng – những nguyên nhân trực tiếp hình thành polyp mũi xoang.

Phẫu thuật loại bỏ khối polyp

Phương pháp này thường được bác sĩ chỉ định trong trường hợp điều trị bằng thuốc không hiệu quả, các triệu chứng bệnh không cải thiện mà còn có biểu hiện nặng hơn gây bít tắc đường thở và làm xuất hiện các biến chứng. Tùy thuộc vào kích thước polyp mà bác sĩ có thể tiến hành loại bỏ bằng microdebrider (máy vi cắt lọc) hoặc phẫu thuật nội soi mũi xoang để cắt polyp.

Bài viết hay:

• Viêm xoang mủ là gì? Có nguy hiểm không? Cách điều trị

Điều trị polyp mũi xoang bằng Đông y

Hiện nay có nhiều bài thuốc có thể áp dụng để điều trị tình trạng polyp mũi xoang rất hiệu quả. Ưu điểm của phương pháp này chính là sự an toàn, hiệu quả cao và có thể điều trị triệt để.

Bài thuốc số 1

Bài thuốc có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, hỗ trợ điều trị viêm mũi xoang cấp tính và polyp mũi xoang, giảm đáng kể các triệu chứng bệnh. Tùy tình trạng cụ thể của từng người bệnh mà bác sĩ sẽ kê đơn thuốc phù hợp.

• Thành phần: Kim ngân hoa, ké đầu ngựa, ngư tinh thảo, hy thiêm thảo (16g), mạch môn (12g) và chi tử (8g).
• Cách sử dụng: Cho thuốc vào sắc cùng với khoảng 750ml nước. Đến khi nước sắc còn khoảng 200 – 300ml là dừng. Người bệnh chia thuốc thành 3 lần uống, sau các bữa ăn chính trong ngày.

Bài thuốc số 2

Bài thuốc có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, hỗ trợ điều trị các chứng bệnh polyp mũi xoang mạn tính, viêm mũi xoang mạn tính. Đây là bài thuốc kết hợp 8 vị thuốc quý, đem lại hiệu quả điều trị tương đối cho người bệnh.

• Thành phần: Sinh địa, kim ngân hoa, ké đầu ngựa (16g), huyền sâm, đan bì, mạch môn, hoàng cầm (12g), trần bì (8g).
• Cách sử dụng: Thuốc được bác sĩ kê sẵn theo thang, bạn chỉ cần sắc uống đều đặn chia làm 3 lần uống trong ngày là được. Khi sắc thuốc bạn nên cho nước sắc vừa phải, tránh để thuốc quá loãng sẽ làm giảm chất lượng thuốc.

Điều trị Polyp bằng các mẹo dân gian tại nhà

Ngoài điều trị bằng Tây y, Đông Y, dân gian cũng có nhiều mẹo hay chữa polyp mũi xoang khá hiệu quả. Tuy nhiên, những bài thuốc dân gian này chỉ giúp thuyên giảm các triệu chứng bệnh, không thể thay thế các phương pháp điều trị chính.

Dùng lá trầu không

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra, lá trầu không có chứa một hàm lượng lớn Eugenol có tác dụng giảm viêm, làm mát, diệt khuẩn, hỗ trợ tốt cho người bệnh bị viêm xoang cũng như polyp mũi xoang. Phương pháp xông hơi bằng lá trầu không cùng rất đơn giản, bạn có thể hoàn toàn có thể dễ dàng thực hiện tại nhà.

Cách thực hiện:

• Lấy khoảng 10 lá trầu không tươi đem rửa sạch rồi tiếp tục ngâm với nước muối loãng.
• Cho lá trầu không vào xoong đun cùng với khoảng 1 lít nước. Đun sôi rồi vặn nhỏ lửa để khoảng 5 phút rồi bắc ra.
• Đổ nước lá trầu không ra một chiếc chậu nhỏ, dùng khăn trùm kín đầu và thực hiện xông mũi đến khi nước hết bốc hơi thì dừng.
• Xì mũi nhẹ nhàng để loại bỏ bỏ dịch nhầy trong mũi.

Sử dụng cây hoa ngũ sắc

Hoa ngũ sắc (hay còn có tên gọi khác là hoa cứt lợn) là loại cây mọc dại dễ dàng tìm thấy ở vườn, ruộng, ven đường. Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra, trong hoa ngũ sắc có chứa một lượng nhỏ tinh dầu cùng một số chất và thành phần hóa học như cadinen, geratocromen, caryophyllene có tác dụng giảm viêm, tiêu sưng hiệu quả.

Cách thực hiện:

• Lấy 1 ít lá, hoa ngũ sắc tươi đem rửa sạch và để cho ráo nước rồi đem giã nhỏ, lọc lấy nước.
• Dùng bông thấm vào dung dịch nước hoa ngũ sắc và đặt vào trong mũi bị đau khoảng 15 phút.
• Xì mũi nhẹ nhàng để loại bỏ dịch và mủ trong mũi xoang.
• Thực hiện đều đặn mỗi ngày để cho hiệu quả điều trị bệnh tốt nhất.
• Sau khoảng 1 tuần, bạn sẽ thấy các triệu chứng bệnh được cải thiện đáng kể.

Giảm triệu chứng polyp mũi xoang bằng gừng tươi

Không chỉ là gia vị quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày, gừng còn được dân gian coi là một vị thuốc quý, có tác dụng như chất kháng sinh tự nhiên giúp giảm viêm, giảm đau khá hiệu quả. Cách thực hiện bài thuốc giảm nhẹ triệu chứng polyp mũi xoang từ gừng rất đơn giản, có thể dễ dàng thực hiện tại nhà.

Cách thực hiện:

• Lấy một củ gừng tươi cạo bỏ vỏ, cắt lát mỏng rồi bỏ vào đun sôi cùng nước. Có thể kết hợp thêm một vài nguyên liệu như sả, lá chanh hay tía tô… để nấu cùng.
• Đun sôi nước đến khi sôi thì vặn nhỏ lửa để thêm 1 – 2 phút thì tắt bếp.
• Chắt nước ra một chậu nhỏ để xông mũi. Thực hiện xông trong khoảng 10 – 15 phút, đến khi nước nguội thì dừng.

Cách tốt nhất để phòng ngừa bệnh polyp mũi xoang

Polyp mũi rất dễ tái phát, nhất là ở những người gặp vấn đề liên quan đến hệ hô hấp mũi xoang. Tình trạng này không thể phòng ngừa tuyệt đối nhưng vẫn có nhiều cách để giảm nguy cơ hình thành bệnh ở người trưởng thành. Điều quan trọng nhất trong nguyên tắc phòng polyp mũi xoang là kiểm soát tốt các nguyên nhân gây bệnh và xây dựng chế độ sinh hoạt khoa học, hợp lý. Cụ thể:

• Điều trị dứt điểm các bệnh hen, phế quản, viêm amidan, viêm mũi dị ứng…Đây là những bệnh lý tiềm ẩn nhiều nguy cơ hình thành polyp mũi xoang.
• Tránh tiếp xúc môi trường độc hại, có khói bụi, khói thuốc lá, các chất dễ gây kích ứng đến hệ thống mũi xoang.
• Khi đi ra đường, bạn nên đeo khẩu trang để bảo vệ hệ thống hô hấp mũi xoang tốt nhất.
• Vệ sinh mũi sạch sẽ mỗi ngày. Tuyệt đối không dùng tay ngoáy mũi để tránh làm vi khuẩn xâm nhập vào mũi.
• Tăng cường sức đề kháng cơ thể bằng một chế độ dinh dưỡng và tập luyện hợp lý. Nói không với các chất kích thích, các đồ uống như bia rượu…
• Trong mùa lạnh, cần giữ ấm cơ thể để tránh gây bệnh về đường hô hấp, ảnh hưởng đến hệ thống mũi xoang. Trong mùa hanh khô, bạn cũng nên dùng máy làm ẩm không khí, ngăn ngừa tắc nghẹt mũi.

Khoa Tai Mũi Họng là một trong những khoa mũi nhọn được Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 chú trọng phát triển. Hiện nay, khoa có thực hiện đầy đủ các dịch vụ khám và điều trị bệnh tai mũi họng với đầy đủ trang thiết bị y tế hiện đại như máy nội soi ống mềm, máy nội soi rửa mũi xoang, bộ phẫu thuật nội soi tai mũi họng…

Trên đây là những thông tin cơ bản nhất về bệnh polyp mũi xoang để bạn tham khảo. Nếu không may bị bệnh, bạn đừng chủ quan mà hãy tuân thủ điều trị tích cực theo chỉ dẫn của thầy thuốc, tránh để bệnh biến chứng khó lường ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như gây tốn kém chi phí điều trị.

Không bỏ lỡ:

• Biến chứng viêm xoang: Cảnh báo quan trọng, đừng bỏ lỡ
• Bị viêm xoang mũi không nên ăn gì và nên ăn gì là tốt nhất?