Mạn Kinh Tử

Mạn kinh tử là thảo dược được nhiều người biết đến trong các bài thuốc trị cảm mạo, viêm họng với nhiều tên gọi khác nhau mạn kinh thực, kinh tử, từ bi biển,… Bên cạnh đó, thảo dược này còn có nhiều công dụng trị đau đầu, điều hòa huyết áp, sốt cao,… Để tìm hiểu rõ hơn về mạn kinh tử dược liệu là gì, hãy cùng chúng tôi khám phá trong bài viết dưới đây.

Những thông tin tổng quan về cây mạn kinh tử

Mạn kinh tử thực chất là phần quả được thu hái từ cây kinh tử – loài cây xuất hiện tương đối phổ biến ở Việt Nam. Dưới đây là những thông tin tổng quan nhất về cây mạn kinh:

• Tên gọi khác: Kinh tử, vạn kim tử, quan âm, từ bi biển, đẹn ba lá, thuốc kinh, thuốc ôn, mạn kinh thực,…
• Danh pháp khoa học:  Vitex negundo L.
• Thuộc họ: Cỏ roi ngựa (Tên khoa học: Verbenaceae)

Đặc điểm thực vật

Vị thuốc mạn kinh tử mọc hoang ở nhiều nơi trên nước ta và rất dễ bị nhầm lẫn với nhiều loài cây khác. Để phân biệt chính xác thảo dược này có thể dựa vào những đặc điểm nổi bật như sau:

• Là loài cây thân gỗ nhỏ, cao chừng 1m, có cây lên đến 3m. Thân cây phân thành nhiều nhánh nhỏ, cành non có 4 cạnh, phủ lớp lông mịn.
• Lá cây mọc kép với 3 lá chét hoặc đôi khi mọc đơn lẻ. Mỗi phiến lá có màu xanh mướt, gần giống như hình tròn, mặt trên nhẵn, mặt dưới nhiều lông nhỏ màu trắng bạc.
• Hoa mọc thành từng cụm ở đầu cành hoặc ở dưới cuống lá, màu tím nhạt, dài chừng 13 – 14mm.
• Quả mạn kinh hình bầu dục, có rãnh, đầu hơi dẹt, to chừng 6mm. Vỏ ngoài quả mỏng, vỏ giữa xốp, vỏ trong màu xám vàng, bên trong chứa 4 ngăn, mỗi ngăn có 1 hạt. Hạt mạn kinh tử có màu đen bóng, nhẵn.

Khu vực phân bố chủ yếu

Mạn kinh tử phân bố rải rác ở nhiều nơi trên khắp nước ta, chủ yếu là mọc hoang. Loài cây này xuất hiện nhiều nhất ở tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh dọc theo các bờ biển. Ngoài ra, chúng còn được tìm thấy ở các tỉnh ven biển của Trung Quốc, Malaysia,…

Thu hái và bào chế

Trong Đông y, quả và lá cây đều là những dược liệu tốt cho sức khỏe, được ứng dụng trong điều trị bệnh nhưng phần quả là phổ biến hơn cả. Thời gian cây ra quả vào chừng tháng 9 – 11 hàng năm, đây cũng chính là thời điểm thu hoạch thích hợp nhất.

Quả chín sau khi thu hái về loại bỏ tạp chất rồi phơi hoặc sấy đến khi khô hoàn toàn. Sau đó, bảo quản dược liệu trong các lọ, túi kín để sử dụng lâu dài, tránh nơi ẩm mốc, côn trùng gây hại.

Mạn kinh tử có tác dụng gì đối với sức khỏe?

Cũng như các dược liệu khác, mạn kinh tử từ lâu đã được nhiều thầy thuốc Đông y nghiên cứu và ứng dụng trong việc điều trị bệnh. Bên cạnh đó, ngày nay nền y học hiện đại đã có thêm nhiều nghiên cứu khẳng định tác dụng của thảo dược này.

Theo y học cổ truyền

Trong các cuốn sách Đông y, mạn kinh tử là vị thuốc có vị cay, đắng, mùi thơm nhẹ và tính ôn, quy vào 3 kinh gồm Can, Vị và Bàng Quang. Đồng thời, thảo dược này còn có nhiều tác dụng như sơ tán phong nhiệt, thanh lợi đầu mắt, được dùng để chủ trị các chứng:

• Nhức đầu do ngoại cảm phong nhiệt, đầu thống.
• Trị răng lợi sưng đau, mắt đỏ sưng.
• Giúp đầu óc minh mẫn, tỉnh táo, sáng mắt.

Theo y học hiện đại

Theo kết quả của nhiều thực nghiệm, trong mạn kinh tử chứa phần lớn là tinh dầu, ancaloit và vitamin A. Các hợp chất này mang đến nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe, điều trị nhiều chứng bệnh khác nhau, điển hình nhất phải kể đến:

• Trị cảm, sốt, nhức đầu kèm các triệu chứng khác.
• Chữa ho, viêm họng.
• Giảm đau, sưng vú, đau nửa đầu.
• Trị thiên đầu thống, đau mắt, mờ mắt, mắt sưng đỏ, chảy nhiều nước mắt, tóc bạc sớm.
• Giúp thuyên giảm các triệu chứng phong thấp như đau khớp, chuột rút, năng chân tay.

Những bài thuốc từ mạn kinh tử hiệu quả

Để mang đến hiệu quả tốt nhất, mạn kinh tử được sử dụng cùng với nhiều thảo dược khác theo tỷ lệ nhất định. Ngay sau đây, chúng tôi sẽ giới thiệu những bài thuốc được ứng dụng nhiều nhất, hiệu quả, an toàn nhất.

Bài thuốc trị đau đầu do cảm mạo

• Chuẩn bị: Mạn kinh tử, cúc hoa, phòng phong, toàn phúc hoa mỗi vị 12 gr cùng xuyên khung, khương hoạt mỗi vị 6gr, 20gr thạch cao, chỉ xác 8gr, cảm thảo 4gr.
• Sắc tất cả các dược liệu trên, chắt lấy nước thuốc uống.

Mỗi ngày dùng 1 thang cho đến khi triệu chứng bệnh chấm dứt.

Bài thuốc chữa đau đầu do cao huyết áp

• Chuẩn bị: Mạn kinh tử, cúc hoa mỗi vị 12gr, bạc hà, bạch chỉ mỗi vị 8 gr và câu đằng chừng 12 – 16gr.
• Mang các dược liệu trên (trừ bạc hà) sắc kỹ, gần được thì cho thêm bạc hà rồi chắt phần nước thuốc uống trong ngày.

Mỗi ngày uống 1 thang sẽ giúp thuyên giảm triệu chứng đau đầu đồng thời cân bằng huyết áp.

Bài thuốc chữa đau nửa đầu

• Chuẩn bị: Mạn kinh tử 10gr, cam cúc hoa 8gr, xuyên khung, cam thảo mỗi vị 4gr, tế tân và bạch chỉ mỗi vị 3gr.
• Sắc các dược liệu cùng với 600ml nước đến khi cô cạn còn 1/3 thì dừng, phần nước thuốc thu được chia thành 3 lần uống trong ngày.

Bài thuốc chữa đau mắt đỏ do phong nhiệt

Đối với những bệnh nhân bị đau mắt đỏ do phong nhiệt có thể sử dụng một trong hai bài thuốc dưới đây:

Bài thuốc 1

• Chuẩn bị: Mạn kinh tử 16gr, cúc hoa, chi tử, hoàng cầm, mộc tặc mỗi vị 12gr cùng 4gr thiền thoái.
• Sắc kỹ các dược liệu lấy nước uống.

Bài thuốc 2

• Chuẩn bị: Mạn kinh tử, cúc hoa, thảo quyết minh, đương quy mỗi vị 12gr cùng với 8gr đào nhân.
• Sắc dược liệu lấy nước uống trong ngày.

Bài thuốc trị cảm mạo, sốt, ho, nhức đầu

• Dùng 10 – 13gr thảo dược khô đun cùng với 800ml nước.
• Đến khi cô cạn còn chừng 600ml thì chắt lấy nước chia thành 3 lần uống trong ngày.

Thực hiện đều đặn hàng ngày đến khi triệu chứng chấm dứt.

Bài thuốc chữa tóc bạc sớm, tóc yếu gãy rụng

• Chuẩn bị: Dược liệu khô tán thành bột mịn.
• Trộn bột dược liệu cùng với lượng mỡ gấu vừa đủ.
• Lấy hỗn hợp thu được bôi lên phần chân tóc.

Bài thuốc điều trị sưng đau vú

• Chuẩn bị: 100gr dược liệu mạn kinh tử.
• Rửa sạch dược liệu, ngâm qua với nước muối loãng rồi phơi trong bóng râm đến khi khô hoàn toàn.
• Cho dược liệu khô thu được vào chảo sao vàng, tán thành bột mịn, bảo quản trong các lọ kín để sử dụng lâu dài.
• Mỗi ngày dùng 4gr bột dược liệu pha cùng với 60ml rượu trắng, gạn lấy nước trong để uống, phần cặn dùng để đắp lên vùng sưng đau.

Kiên trì thực hiện mỗi ngày một lần cho đến khi triệu chứng chấm dứt.

Những lưu ý khi sử dụng mạn kinh tử

Dù là thuốc nam lành tính nhưng khi dùng mạn kinh tử, người dùng cần tránh những điều sau:

• Những bệnh nhân mắc chứng huyết hư không nên dùng, nếu không sẽ gây tổn hại đến sức khỏe.
• Người bệnh cần lưu ý nếu bị chứng đau đầu, đau mắt đỏ do huyết hư thì không nên sử dụng dược liệu.
• Các bài thuốc từ mạn kinh tử chỉ mang tính chất tham khảo, không nên tự ý sử dụng bừa bãi, cần hỏi ý kiến người có chuyên môn.
• Trẻ em, phụ nữ mang thai hoặc cho con bú cần thận trọng khi sử dụng đồng thời tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.

Mạn kinh tử mua ở đâu chất lượng với giá thành hợp lý?

Hiện nay, do sự khai thác quá mức mạn kinh tử đã không còn nhiều trong tự nhiên. Thay vào đó, người bệnh có thể tự trồng thảo dược này tại nhà hoặc tìm mua tại các cửa hàng đông y, khu chợ, vườn thảo dược,…

Ngoài ra, với sự phát triển của công nghệ, người bệnh hoàn toàn có thể mua thảo dược trên các trang web online từ những trung tâm dược liệu uy tín. Trong đó phải kể đến Trung tâm Nghiên cứu và Nuôi trồng dược liệu Vietfarm – thương hiệu uy tín được nhiều người tin dùng.

Tại Vietfarm, mạn kinh tử được trồng và chăm sóc theo quy trình khép kín, đạt chuẩn GACP – WHO tại các vùng chuyên canh dược liệu. Sau khi thu hoạch sẽ thực hiện sấy khô dược liệu bằng công nghệ hiện đại của Nhật Bản, giữ trọn dưỡng chất và giúp bảo quản trong thời gian lâu nhất. Đặc biệt, Vietfarm nói không với những chất bảo quản độc hại, chất hóa học, bảo vệ thực vật,… Từ đó mang đến chất lượng dược liệu tốt nhất cho người dùng.

Đồng thời, giá thành mạn kinh tử Vietfarm cũng vô cùng hợp lý, chỉ 175.000 VNĐ/0,5kg. Ngoài ra, khi mua trên 3kg dược liệu, đơn hàng của quý khách sẽ được miễn phí vận chuyển trên toàn quốc.

Trên đây là những thông tin chi tiết về dược liệu mạn kinh tử. Hy vọng qua bài viết này đã giúp bạn có thêm nhiều thông tin hữu ích để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình. Đừng quên theo dõi những bài viết tiếp theo của chúng tôi để cập nhật thêm nhiều bài viết hữu ích khác.