Hoàng cầm

Hoàng cầm được lựa chọn là vị thuốc mang tới nhiều công dụng trong điều trị và chăm sóc sức khỏe cho con người. Việc nắm rõ các đặc điểm, công dụng, cách dùng, kiêng kỵ cần thiết là cách giúp quý bạn có thể tận dụng tối đa dược tính mà thảo dược này mang lại. Thông tin về vị thuốc hoàng cầm sẽ được chúng tôi giới thiệu trong bài viết dưới đây.

Thông tin khái quát về hoàng cầm dược liệu

Cây hoàng cầm có tên nước ngoài là Chinese skullcap hoặc Baikal skullcap; tên khoa học Scutellaria baicalensis Georg thuộc họ Hoa môi.

Đặc điểm sinh thái

• Hoàng cầm là cây thân thảo, sống lâu năm với chiều cao trung bình khoảng 30 – 50cm. Rễ cây có màu vàng và thuôn dài; thân vuông và phân nhiều nhánh đoạn thì nhẵn, đoạn lại có nhiều lông.
• Lá cây có hình mác hẹp, đầu hơi nhọn, mép nguyên và mọc đối nhau. Phía mặt trên lá có màu xanh sẫm, cuống ngắn hoặc không có cuống.
• Cụm hoa mọc ở ngọn hoặc đầu cành có màu lam tím, đài hình chuông. Quả có hình dạng gần giống hình cầu.

Bộ phận sử dụng làm thuốc

Rễ và củ hoàng cầm là bộ phận được sử dụng trong các bài thuốc chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe.

Thành phần hóa học trong cây hoàng cầm 

• Các nhà khoa học tìm ra hoạt chất flavonoid, scutellarin, baicalein có trong rễ cây.
• Đặc biệt trong củ hoàng cầm, các nhà nghiên cứu đã xác định được hơn 31 nhóm chất thuốc flavon và flavonoid. Đây đều là những hoạt chất có khả năng tiêu viêm, kháng khuẩn, tăng sức đề kháng rất tốt.

Bào chế và bảo quản 

Tùy theo mỗi loại bệnh, mục đích và vai trò của dược liệu và cây thuốc hoàng cầm được bào chế theo các cách khác nhau gồm:

• Theo ghi chép trong Bản Thảo Cương Mục: Hoàng cầm dùng rượu sao sẽ giúp khí đi lên, nếu sao với nước tiểu thì khí nó sẽ đi xuống, sao cùng nước mật Lợn sẽ tả hỏa ở can đởm; nếu sử dụng để chữa chứng nóng sẽ sử dụng dược liệu sống.
• Theo ghi chép trong Trung Quốc Dược Học Đại Từ Điển: Thứ Khô cầm sẽ có tác dụng tả phế hỏa, làm tiêu tan khí nóng trên da thịt thì cần bỏ đầu, bỏ ruột đen sau đó rửa sạch, ủ kín qua đêm cho mềm. Tiếp tục bào mỏng, 1 – 2 ly rồi phơi khô dùng sống.
• Người ta cũng có thể hấp chín dược liệu sau đó bào mỏng và phơi khô dùng trực tiếp hoặc sao với rượu, muối, nước gừng,… tùy theo mỗi trường phái chữa bệnh của Thầy thuốc
• Theo ghi chép trong Đông Dược Học Thiết Yếu: Nếu sử dụng để trị bệnh phần trên sẽ sao với rượu

Bảo quản: Hoàng cầm dược liệu cần bảo quản tại nơi khô ráo, tránh để ẩm sẽ làm mốc, lâu ngày còn bị mọt ăn.

Hoàng cầm có tác dụng gì – Chuyên gia giải đáp

Hoàng cầm là một trong nhiều vị thuốc cơ bản của Đông y, loại thảo dược này sở hữu nhiều công dụng trong điều trị và chăm sóc sức khỏe. Phân tích về tác dụng của vị thuốc hoàng cầm, Ts.Bs Nguyễn Thị Vân Anh hiện đang đảm nhiệm vị trí Viện trưởng Viện NC&PT Y dược học cổ truyền dân tộc cho biết: Công dụng của Hoàng cầm được được tìm thấy trong cả YHCT và nghiên cứu khoa học hiện đại. Cụ thể như:

Vị thuốc hoàng cầm trong Đông y

Theo Bản Kinh hoàng cầm có vị đắng, tính bình; theo Biệt Lục dược liệu này lại có tính hàn, không đọc; theo Dược Tính Luận cây thuốc có vị đắng và ngọt; theo Trung Dược Đại Từ Điển thảo dược có vị đắng, tính hàn; theo ghi chép trong Trung Dược Học thuốc có vị đắng, tính lành.

Vị thuốc hoàng cầm chủ yếu quy vào Tâm, Can, Phế, Đởm, Đại trường mang tới những tác dụng gồm:

• Theo Bản Kinh: Hạ huyết bế, tiết lợi, trục thủy
• Theo Biệt Lục: An tử huyết bế, tiêu cốc, lợi tiểu
• Theo Trung Dược Đại Từ Điển: Tả thực hỏa, an thai, khu phong, trừ thấp nhiệt
• Theo Trấn Nam Bản Thảo: Hạ hành tả bàng quang hỏa, trừ lục kinh thực hỏa thực nhiệt, hành tả phế hỏa
• Theo Trung Dược Học: Thanh thấp nhiệt, tả phế hỏa

Tác dụng theo nghiên cứu hiện đại

Nghiên cứu hiện đại phân tích các vị thuốc nam, vị thuốc hoàng cầm mang tới nhiều tác dụng dược lý như:

• Kháng khuẩn tốt : Trong các thí nghiệm, hoàng cầm có tính kháng phổ rất rộng, các hoạt chất của dược liệu có tác dụng ức chế nhiều nhóm khuẩn bao gồm: Trực khuẩn bạch hầu, Tụ cầu vàng, phế cầu khuẩn, não mô viêm. Một số nghiên cứu khác cũng chứng minh được khả năng chống lại trực khuẩn lao của thảo dược.

• Tác dụng điều hòa thân nhiệt: Nghiên cứu từ năm 1935 tại Chinese Herbal Medicine chỉ ra rằng rễ hoàng cầm có tác dụng hạ thân nhiệt hiệu quả khi bị sốt cao.

• Tác dụng điều hòa huyết áp: Nghiên cứu, thử nghiệm lâm sàng trên thỏ, chó và mèo được gây mê đều tìm được tác dụng ổn định huyết áp khi ở trạng thái nước, cồn chiết hay dịch truyền từ hoàng cầm.

• Tác dụng lợi tiểu: Tác dụng này được thử nghiệm đối với chó và người bình thường khi uống nước sắc từ thảo dược.

• Chuyển hóa lipid cho cơ thể: Nước sắc hoàng cầm kết hợp đại hoàng và hoàng liên có thể làm hạ lipit tốt cho người đang trong chế độ ăn kiêng.

• Tăng cường chức năng mật: Nghiên cứu trên chó và thỏ tìm ra được công dụng tăng cường chức năng mật khi cho chúng sử dụng cồn hoặc nước sắc từ cây thuốc hoàng cầm.

• Tác dụng lên hệ thần kinh TW: Chất Baicalin được tìm thấy trong thảo dược có tác dụng giảm di chuyển và phản xạ của chuột.

Tổng hợp các bài thuốc chữa bệnh từ hoàng cầm dược liệu

Dưới đây là tổng hợp những bài thuốc điều trị bệnh được chiết xuất từ hoàng cầm kết hợp các vị thuốc khác.

• Bài thuốc chữa đau bụng, kiết lỵ: Nguyên liệu gồm 12g hoàng cầm; 8g mỗi vị cam thảo, thược dược; thêm 3 trái đại táo. Đem tất cả nguyên liệu vào ấm, thêm khoảng 1 lít nước sắc nhỏ lửa trong khoảng 20 – 25 phút rồi tắt bếp. Chia thuốc uống vào 3 lần mỗi ngày sẽ thấy hiệu quả.
• Bài thuốc chữa phong nhiệt có đờm: Kết hợp hoàng cầm cùng bạch chỉ với lượng như nhau. Đem hỗn hợp trên phơi khô, tán thành bột mịn. Mỗi lần lấy 8g bột thuốc uống chung với trà ấm.
• Bài thuốc chữa chảy máu cam, nôn ra máu: Sử dụng 40g hoàng cầm, bỏ ruột đen sau đó tán thành bột mịn. Mỗi lần dùng khoảng 12g đem sắc cùng 1 chén nước khi ấm còn 6 phân thì tắt. Uống mỗi ngày 1 lần vào buổi trưa khi còn ấm.
• Bài thuốc chữa nóng gan gây vàng da, mờ mắt: Sử dụng 120g đạm đậu vị cùng 40g hoàng cầm. Đem hỗn hợp này sắc với nước để uống thay nước lọc hàng ngày. Sử dụng thuốc khi còn ấm để hấp thu được toàn bộ dược chất quý giá.
• Bài thuốc chữa băng huyết sau sinh: Sử dụng hoàng cầm và mạch môn với lượng bằng nhau sau đó đem sắc với nước uống thay nước lọc hằng ngày.
• Bài thuốc chữa hỏa độc: Lấy một lượng tùy ý dược liệu đem tán bột sau đó trộn đều với nước. Sử dụng hỗn hợp này trực tiếp lên vị trí cần điều trị.
• Bài thuốc trị động thai: Các nguyên liệu gồm hoàng cầm, bạch truật, thược dược mỗi loại 12g; đương quy 8 g và xuyên khung 4g. Tất cả dược liệu đem rửa sạch, để ráo nước rồi cho vào ấm sắc lấy nước cốt uống mỗi ngày 1 thang.

• Bài thuốc chữa giật mình, khóc đêm ở trẻ nhỏ: Dùng 0,4g hoàng cầm và 0,4g nhân sâm; đem hỗn hợp này tán thành bột mịn Mỗi lần cho trẻ sử dụng chung với nước sắc trúc diệp; kiên trì trong 1 tháng sẽ khỏi hẳn.
• Bài thuốc giúp thanh nhiệt, giải độc: Lấy một lượng như nhau vừa bạch truật và hoàng cầm. Đem các dược liệu này đi sao vàng rồi tán thành bột mịn, trộn với nước cơm. Nặn thuốc thành viên hoàn khoảng bằng hạt đậu xanh, mỗi lần sử dụng uống cùng 50 viên với nước sôi ấm.
• Bài thuốc trị khi phong tán hàn: Các nguyên liệu gồm hoàng cầm, độc hoạt, khương hoạt, bạch chỉ, đương quy, xuyên khung, phục linh mỗi vị 8g; ngưu tất, thục địa, bạch truật, đảng sâm mỗi vị 12g; thêm 6g kim thảo; 0,8g bạch thược Đem các vị thuốc trên sắc cùng 750ml nước đến khi trong ấm còn phân nửa thì tắt bếp. Sử dụng bài thuốc liên tục trong 1 tháng, mỗi ngày 1 thang.
• Bài thuốc chữa co rút vùng thắt lưng: Nguyên liệu chuẩn bị gồm 4g hoàng cầm; thêm 6g mỗi loại kim ngân hoa, bạch thược; 3g hoàng niên. Để đạt được hiệu quả tốt nhất nên thêm 2g cam thảo, 2 con ngô công và 2 con toàn yết. Đem hỗn hợp trên sắc cùng với nước, dùng mỗi ngày 1 thang.
• Bài thuốc chống co giật hiệu quả: Hoàng cầm, thiên ma, chi tử mỗi thứ 10g; câu đằng, xuyên ngưu tất, ích mẫu thảo mỗi thứ 14g; dạ đằng giao, bạch linh mỗi thứ 16g và thêm 25g tang ký sinh. Đem tất cả dược liệu vào ấm sắc cùng 800ml nước tới khi ấm còn 350ml thì tắt bếp. Người bệnh sử dụng mỗi ngày 1 thang.
• Bài thuốc điều trị cảm mạo, cứng đau vai gáy: Hoàng cầm, bạch chỉ, khương hoạt mỗi thứ 6g; sài hồ 4g; cát căn 10g; thêm 2g cam thảo, 2 quả đại táo và 3 lát gừng tươi. Tiến hành sử dụng trực tiếp các loại thảo dược tren.
• Bài thuốc chữa viêm gan virus thể cấp: Nguyên liệu có chi tử, hoàng liên, hoàng cầm hoàng bá mỗi vị 12; đại hoàng, nhân sâm mỗi vị 8g. Đem hỗn hợp trên sắc cùng 600ml nước tới khi trong ấm còn khoảng 300ml thì tắt bếp. Chia đều làm 3 phần và sử dụng thuốc luôn trong ngày.
• Chữa đau bụng do nhiệt lỵ, mót rặn: Nguyên liệu gồm thược dược, hoàng cầm mỗi vị 12g; 4g hoàng liên; hậu phác, quảng trần bì mỗi thứ 6g; thêm 3,2g mộc hương. Đem hỗn hợp trên sắc uống mỗi ngày.
• Bài thuốc trị viêm loét dạ dày tá tràng: hoàng cầm 16g; mạch nha, mai mực mỗi vị 20g; cam thảo 6g; 2g ngô thù du, 12g sơn chi, 12g đại táo. Đem toàn bộ nguyên liệu vào sắc cùng 1 lít nước đến khi nước cạn thành 350ml rồi uống trong 3 lần mỗi ngày.
• Bài thuốc điều trị rối loạn tiền mãn kinh: Sử dụng 8-g điều cầm tâm ngâm cùng nước giấm gạo trong 1 tuần sau đó để khô rồi tẩm tiếp. Thực hiện đều đặn như vậy trong 7 lần rồi tán dược liệu thành bột mịn. Nặn hồ với giấm thành viên to bằng hạt noog đồng lớn. Mỗi lần sử dụng 70 viên khi đói; dùng cùng rượu nóng ngày 2 lần để tăng hiệu quả.
• Trị ra máu không cầm được, tay chân lạnh ngắt: Bài thuốc được ghi chép trỏng Quái Chứng Kỳ phương sử dụng 8g hoàng cầm, sao với rượu rồi tán bột, uống cùng với rượu.

Ghi nhớ một số lưu ý khi sử dụng dược liệu

Mặc dù chưa có nhà nghiên cứu khoa học nào tìm ra độc dược có trong vị thuốc, tuy nhiên khi sử dụng quý bạn cần nắm rõ những quy tắc dưới đây để hạn chế tối đa một số tác dụng phụ không mong muốn:

• Kiêng kỵ: Những người tỳ vị hư hàn nhưng không có thấp nhiệt, thực thỏa, phụ nữ mang thai hàn không nên sử dụng. Ngoài ra vị thuốc còn chống chỉ định với một số đối tượng như: phế có hư nhiệt, bị tiêu chảy do hàn hoặc do hạ tiêu có hàn.
• Đối dược: Không kết hợp thảo dược với sơn thù du, mẫu đơn, đơn sa, long cốt, hành sống.
• Liều lượng: Thông thường mỗi người chỉ nên sử dụng từ 12g – 20g vị thuốc hoàng cầm mỗi ngày. Nếu muốn sử dụng thêm cần hỏi ý kiến các chuyên gia.

Tốt hơn hết để sử dụng dược liệu hiệu quả, bạn nên nhờ sự tư vấn của các bác sĩ chuyên khoa. Ngưng sử dụng nếu thất bất kỳ hiện tượng lạ như: mệt mỏi, đau đầu, uể oải, buồn ngủ cần tới ngay cơ sở y tế gần nhất để xử lý kịp thời.

Mua hoàng cầm dược liệu ở đâu uy tín, đảm bảo chất lượng?

Thị trường cây thuốc nam, thảo dược quý hiện nay đang vô cùng sôi động. Chúng ta bắt gặp rất nhiều hoàng cẩm giả, kém chất lượng được bày bán công khai trên các trang tin, hội nhóm, sàn thương mại điện tử,…

Việc tìm tới địa chỉ phân phối dược liệu sạch là cần thiết đảm bảo hiệu quả, an toàn cho người dùng. Trải qua nhiều quá trình thẩm định, đánh giá, Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng nuôi trồng dược liệu Vietfarm hiện đang là đơn vị phân phối dược liệu sạch uy tín hàng đầu Việt Nam.

Hoàng cầm Vietfarm là thảo dược được nuôi trồng, chăm sóc, thu hái trong điều kiện thuận lợi theo cơ chế sinh học. Dược liệu được phát triển tự nhiên, không sử dụng thuốc trừ sâu, phân bón hóa học do vậy dược lực thu được là tinh túy và mạnh mẽ nhất. Cam kết 100% dược liệu sạch đạt chuẩn GACP – WHO của quốc tế và đạt chứng nhận CO – CQ của Việt Nam.

Sau khi thu hái, hoàng cầm phải trải qua quá trình phân loại, lựa chọn, đóng gói cẩn thận, khoa học, đảm bảo cả chất lượng bên trong và hình thức bên ngoài.

Giá hoàng cầm Vietfarm hiện đang niêm yết ở mức: 270.000 vnđ/ 500g. Tuy nhiên mức giá này sẽ có thể thay đổi trong một số trường hợp đặc biệt, Trung tâm sẽ thông báo chi tiết đầy đủ tới quý khách hàng nếu có.

Hy vọng những thông tin trong bài viết sẽ hữu ích giúp quý bạn đọc cùng người bệnh nắm rõ được những thông tin cơ bản về cây thuốc hoàng cầm. Để liên hệ đặt hàng, vui lòng gọi điện qua Hotline hoặc đăng ký nhận tư vấn tại đây.