Nội Soi Dạ Dày Đại Tràng Cùng Lúc Có Đau Không, Mất Bao Lâu?
Dạ dày, đại tràng là những cơ quan rất khó để chẩn đoán bệnh lý. Được biết, việc áp dụng phương pháp hiện đại như chụp X-quang hay siêu âm, chụp cắt lớp CT – cộng hưởng từ MRI thường rất ít được dùng trong trường hợp này vì độ chính xác không cao. Vậy nên, nội soi dạ dày đại tràng vẫn là thủ thuật chính được áp dụng để phát hiện các bệnh lý liên quan tới cơ quan này. Chi tiết về phương pháp nội soi trên sẽ được chúng tôi thông tin ở bài viết dưới đây.
Nội soi dạ dày đại tràng là gì?
Nội soi dạ dày đại tràng cùng lúc là phương pháp đưa ống nội soi mềm với đường kính khoảng 1cm từ hậu môn đi ngược lên đại tràng và manh tràng lên dạ dày để kiểm tra hoạt động tại những cơ quan này. Hình ảnh thu được từ thiết bị nội soi sẽ cho bác sĩ biết những tổn thương trong đường ruột, tình trạng viêm loét, chảy máu, khối u (nếu có),…
Hiện nay có hai phương pháp nội soi dạ dày là thủ thuật nội soi không gây mê và nội soi gây mê. Trong đó:
- Nội soi truyền thống (không gây mê): Đây là phương pháp nội soi có chi phí thấp, bệnh nhân sẽ tỉnh táo trong suốt quá trình thực hiện. Nhưng kèm theo đó là cảm giác khó chịu, đau đớn và nếu không nghe theo hướng dẫn của bác sĩ, tự thay đổi tư thế khi đang nội soi sẽ dẫn tới tổn thương dạ dày, đại tràng. Đồng thời gây khó khăn cho các bác sĩ khi tìm ra nguyên nhân dẫn tới triệu chứng của bệnh hoặc các dấu hiệu bất thường khác trong quá trình thực hiện.
- Nội soi gây mê: Mặc dù có thể khắc phục được tình trạng khó chịu, đau đớn và làm giảm cảm giác lo sợ cho bệnh nhân nhưng chi phí thực hiện lại khá đắt đỏ. Thêm vào đó, chúng cũng làm tăng nguy cơ gặp biến chứng do thuốc mê gây ra. Đổi lại, thời gian gây mê ngắn từ 10 – 15 phút, 3 – 5 phút sau khi nội soi bệnh nhân sẽ tỉnh lại và việc nội soi diễn ra một cách thuận tiện và dễ dàng.
Tại sao cần nội soi dạ dày đại tràng?
Nội soi dạ dày và đại tràng sẽ được thực hiện nhằm mục đích sau:
- Chẩn đoán bệnh lý liên quan tới hệ tiêu hóa: Thủ thuật này có thể giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh lý gây ra triệu chứng bất thường ở đường tiêu hóa như đau bụng, tiêu chảy mãn tính, táo bón, đi ngoài ra máu,…
- Tầm soát ung thư: Là phương pháp hiệu quả nhất trong việc tầm soát ung thư đại tràng và phát hiện các polyp đại tràng. Khoảng 9-% khối u hoặc polyp có thể được phát hiện thông qua thủ thuật nội soi.
- Điều trị vấn đề liên quan tới dạ dày, đại tràng: Phương pháp nội soi có thể được sử dụng với thủ thuật cắt polyp, lấy dị vật, điều trị xoắn đại tràng, nong chỗ hẹp, điều trị trĩ,…
- Theo dõi bệnh lý dạ dày, đại tràng: Nội soi có thể dùng để theo dõi sức khỏe sau điều trị. Chẳng hạn sau khi cắt polyp, bạn sẽ được chỉ định soi kiểm tra sau 3 năm nếu là polyp lành tính, sau đó cứ 5 năm kiểm tra lại 1 lần. Bên cạnh đó, việc nội soi được xem là phương pháp hữu hiệu để theo dõi bệnh trong trường hợp bị viêm đại tràng có loạn sản nặng. Lúc này người bệnh cần thực hiện nội soi dạ dày, đại tràng định kỳ để theo dõi và có phương án điều trị kịp thời.
Chỉ định và chống chỉ định nội soi
Nội soi dạ dày và đại tràng cùng lúc không phải thủ thuật nguy hiểm nhưng không phải ai cũng có thể thực hiện. Dưới đây là thông tin về những trường hợp được chỉ định và chống chỉ định nội soi.
Trường hợp được chỉ định nội soi dạ dày đại tràng
Các trường hợp được chỉ định nội soi dạ dày đại tràng gồm có:
- Người bệnh có dấu hiệu, triệu chứng bất thường như đau bụng không rõ nguyên nhân, đi ngoài ra phân đen, trong phân có máu, rối loạn đại tiện hoặc thiếu máu nhược sắc,…
- Đối tượng bị viêm đường ruột, viêm loét dạ dày,…
- Trường hợp có dấu hiệu bị ung thư đại trực tràng như có tiền sử polyp, ung thư đại trực tràng trước đó, người có tiền sử gia đình bị ung thư đại trực tràng hay người bị viêm đại tràng có loạn sản nặng,…
- Trường hợp có các bất thường không rõ trên phim chụp X-quang, chụp cắt lớp vi tính dạ dày, đại tràng.
- Người khỏe mạnh trên 40 tuổi có nhu cầu khám sức khỏe dạ dày, đại tràng để tầm soát ung thư sớm.
Trường hợp nào không nên thực hiện nội soi đại tràng?
Để đảm bảo an toàn khi thực hiện, nội soi dạ dày và đại tràng sẽ ít được chỉ định cho những bệnh nhân bị suy tim mạch, thuyên tắc phổi, nhồi máu cơ tim, bị thủng đại tràng hoặc nghi ngờ thủng ruột, tắc ruột.
Ngoài ra, bệnh nhân bị nhiễm độc tiêu hóa, bệnh nhân vừa phẫu thuật đường ruột, xạ trị vùng bụng/khoang chậu, phụ nữ mang thai, người bị viêm loét kết tràng nhiễm độc đều không nên thực hiện thủ thuật này.
Quy trình nội soi dạ dày – đại tràng cùng lúc
Quy trình nội soi dạ dày đại tràng cần được tiến hành tại các cơ sở y tế uy tín với 3 giai đoạn chính: Trước – trong và sau khi nội soi. Cụ thể như sau:
Trước khi nội soi
Đầu tiên, bạn sẽ được thăm khám, thực hiện một số xét nghiệm cần thiết trước khi tiến hành nội soi dạ dày và đại tràng. Bệnh nhân cần trình bày tiền sử bệnh lý, các loại thuốc đang sử dụng và trả lời chi tiết, chính xác những câu hỏi từ bác sĩ. Bên cạnh đó, bạn cũng cần thông báo cho bác sĩ nếu đang mang thai hoặc nghi ngờ mang thai.
Những việc làm này là điều bắt buộc trước khi nội soi nhưng một số cơ sở y tế lại bỏ qua. Điều này khá nguy hiểm vì nếu bệnh nhân bị bệnh nền nghiêm trọng hoặc đang sử dụng thuốc chống đông máu thì khi can thiệp nội soi có thể xảy ra biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện ra.
Trường hợp được chỉ định nội soi, bệnh nhân sẽ được phát thuốc, hướng dẫn cách dùng để làm sạch dạ dày, đại tràng. Ngoài ra, bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân ngưng sử dụng một số loại thuốc đang sử dụng trước và trong ngày nội soi để đảm bảo an toàn cho quá trình thực hiện.
Trước ngày nội soi, bạn cần tránh ăn thức ăn rán, chỉ ăn đồ lỏng, thực phẩm ít chất xơ và tránh uống các loại nước có màu. Không ăn hay uống bất cứ thứ gì trước khi nội soi khoảng 2 tiếng. Trong trường hợp nội soi đại tràng và dạ dày có gây mê, bệnh nhân cần nhịn ăn 12 giờ trước khi nội soi và cần có người nhà đi theo để chăm sóc sau khi thực hiện xong.
Trong khi nội soi
Các bước trong quá trình nội soi dạ dày đại tràng sẽ được diễn ra theo sự hướng dẫn và sắp xếp của các y bác sĩ. Người bệnh sẽ được hướng dẫn nằm nghiêng bên trái, chân co lại cao lên tới gần bụng.
Với nội soi thường, bác sĩ sẽ tiêm tĩnh mạch thuốc giảm đau, thuốc gây tê để hạn chế tình trạng khó chịu trong quá trình nội soi. Tiếp đó, bác sĩ sẽ đưa ống nội soi vào đại tràng từ hậu môn rồi thực hiện bơm hơi vào đại tràng để chúng phồng lên, việc quan sát cũng vì thế mà trở nên dễ dàng, thuận tiện hơn.
Trong lúc nội soi, bệnh nhân có thể thấy đau tức bụng, khó chịu nhưng không nên quá lo sợ. Bạn cần giữ bình tĩnh, nằm yên và nghe theo sự hướng dẫn của bác sĩ. Cảm giác khó chịu này sẽ nhanh chóng qua đi khi thủ thuật nội soi kết thúc.
Với những bệnh nhân chọn phương pháp nội soi gây mê, bạn sẽ được tiêm thuốc gây mê qua đường tĩnh mạch để gây mê toàn thân. Do nội soi được thực hiện khi cơ thể đã rơi vào trạng thái “ngủ” nên bạn sẽ không thấy khó chịu hay đau đớn. Tùy theo từng tình trạng bệnh cụ thể mà quá trình nội soi sẽ được diễn ra từ 30 – 60 phút.
Sau khi nội soi
Lúc này bệnh nhân gây tê sẽ được hướng dẫn tới khu vực chờ lấy kết quả. Còn bệnh nhân gây mê sẽ được chuyển tới khu vực nghỉ ngơi, thư giãn để chờ tỉnh lại. Khi nội soi dạ dày đại tràng cùng lúc, bệnh nhân sẽ khó tránh khỏi cảm giác đau âm ỉ ở bụng, chướng bụng, muốn đi ngoài nhưng không thể đi được.
Nếu bạn cắt polyp hoặc sinh thiết thì có thể thấy máu lẫn trong phân. Được biết, đây là triệu chứng bình thường nên người bệnh không cần quá lo lắng. Bạn chỉ cần thông báo cho bác sĩ nếu các triệu chứng trở nên nghiêm trọng như sốt, đau bụng dữ dội, chóng mặt, đại tiện ra máu nhiều,… Tốt nhất bạn nên ở lại bệnh viện để được theo dõi nếu cảm thấy không ổn.
Trả kết quả nội soi dạ dày đại tràng
Sau đó bác sĩ sẽ trả kết quả nội soi, kê thuốc và hẹn tái khám trong trường hợp cần thiết. Bạn sẽ được hướng dẫn ăn uống, chăm sóc sức khỏe một cách hợp lý và khoa học hơn. Trong đó:
- Trường hợp kết quả nội soi bình thường: Có nghĩa là các triệu chứng mà bạn gặp phải không có liên quan tới dạ dày hay trực tràng. Hướng chẩn đoán và điều trị sẽ được chuyển qua khả năng khác. Với những người nội soi đại tràng tầm soát ung thư sớm, kết quả này có thể tạm thời yên tâm, nhưng bạn vẫn cần chú ý tới sức khỏe và chế độ ăn uống để phòng ngừa bệnh có thể hình thành.
- Nếu kết quả nội soi không bình thường: Những phát hiện trong quá trình nội soi sẽ được chẩn đoán và đưa ra hướng điều trị cụ thể. Ở trường hợp này, bác sĩ có thể tiến hành sinh thiết để xác định chất gây tổn thương, cắt polyp qua nội soi, thắt búi trĩ, cầm máu vết loét hoặc lấy dị vật,… dựa trên tình trạng ở mỗi bệnh nhân.
Biến chứng có thể gặp khi nội soi dạ dày và đại tràng
Theo báo cáo thường niên từ các tổ chức y tế, thủ thuật nội soi dạ dày đại tràng khá an toàn nhưng chúng vẫn tiềm ẩn một số rủi ro nhất định. Một trong số những rủi ro mà bạn có thể gặp phải trong trường hợp này sẽ gồm có:
- Đau bụng, đầy hơi, khó chịu bụng: Đây là những tác dụng phụ phổ biến nhất của nội soi đại tràng. Trong quá trình nội soi, bác sĩ sẽ bơm hơi vào đại tràng để giúp quan sát chi tiết niêm mạc ruột cũng như đưa thiết bị nội soi di chuyển nó dễ dàng hơn khi vào cơ quan này. Vì thế nên người bệnh sẽ có cảm giác đầy bụng, đau nhẹ và khó chịu bụng trong thời gian ngắn. Nhưng những cảm giác này sẽ nhanh chóng biến mất khi thủ thuật kết thúc.
- Phản ứng xấu với thuốc mê: Vài bệnh nhân gây mê sẽ có cảm giác rùng mình, run rẩy khi thức dậy sau khi nội soi dạ dày – đại tràng. Rất hiếm trường hợp có tai biến nặng như trụy tim mạch, suy hô hấp do phản ứng với thuốc gây mê. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn thì trước khi tiến hành gây mê, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn làm các xét nghiệm cần thiết.
- Nhiễm trùng: Việc các bệnh viện dùng dụng cụ nội soi chung có thể tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn E.coli, Enterobacter, Klebsiella, virus viêm gan B, virus viêm gan C,…
- Chảy máu sau nội soi: Trường hợp có tiến hành sinh thiết hoặc cắt bỏ polyp đại trực tràng, bệnh nhân có thể thấy máu chảy từ trực tràng hay máu lẫn trong phân sau khi nội soi. Đây là triệu chứng chỉ diễn ra trong vài ngày đều nên bệnh nhân không nên quá lo lắng. Nhưng nếu tình trạng này kéo dài hoặc chảy máu không ngừng thì bạn cần liên hệ với bệnh viện ngay để được kiểm tra, xử lý.
- Rách, thủng đại tràng: Đây là trường hợp khá hiếm nhưng không có nghĩa là chúng không xảy ra. Trường hợp dụng cụ nội soi gây xây xước mạnh, rách hay thủng dạ dày đại tràng được cho là do có liên quan tới dính sau mổ, viêm loét nặng hoặc đại tràng bị hẹp, bác sĩ thực hiện chưa có nhiều kinh nghiệm,… Nếu thấy cơ thể có biểu hiện sốt, đau bụng dữ dội, chóng mặt, nôn mửa, chảy máu trực tràng hoặc đi ngoài ra máu thường xuyên thì cần tới bệnh viện và thông báo cho bác sĩ.
Nội soi dạ dày đại tràng giá bao nhiêu?
Thông thường bạn sẽ tiến hành một số xét nghiệm trước khi nội soi, chi phí xét nghiệm sẽ sẽ được gộp cùng chi phí nội soi hoặc tách riêng. Tùy theo từng đơn vị, giá xét nghiệm sẽ rơi vào khoảng 500.000 – 1.000.000 đồng, chi phí nội soi dạ dày và đại tràng là 500.000 – 3 triệu đồng.
Mức phí nội soi dạ dày đại tràng có sự chênh lệch đáng kể giữa các cơ sở y tế tùy thuộc vào trang thiết bị máy móc cũng như chất lượng dịch vụ. Dưới đây là bảng giá nội soi dạ dày đại tràng tham khảo ở một số địa chỉ uy tín nhất hiện nay. Cụ thể:
Bệnh viện nhân dân 115:
- Nội soi dạ dày không gây mê là 250.000 – 400.000 đồng/lần.
- Nội soi dạ dày có gây mê là 1.500.000 – 2.000.000 đồng/lần.
- Nội soi đại tràng không gây mê là 400.000 đồng/lần.
- Nội soi đại tràng gây mê là 1.500.000 đồng/lần.
Bệnh viện Bạch Mai:
- Nội soi dạ dày không gây mê là 250.000 – 670.000 đồng/lần.
- Nội soi dạ dày gây mê là 1.000.000 – 1.200.000 đồng/lần.
- Nội soi đại tràng không gây mê là 400.000 đồng/lần.
- Nội soi đại tràng gây mê là 1.500.000 đồng/lần.
Bệnh viện Đại học Y Hà Nội:
- Nội soi dạ dày không gây mê là 800.000 – 1.000.000 đồng/lần.
- Nội soi dạ dày có gây mê là 1.500.000 – 1.600.000 đồng/lần.
- Nội soi đại tràng không gây mê là 1.000.000 đồng/lần.
- Nội soi đại tràng gây mê là 2.000.000 đồng/lần.
Bệnh viện Việt Đức:
- Nội soi dạ dày không gây mê là 250.000 – 600.000 đồng/lần.
- Nội soi dạ dày gây mê là 1.200.000 – 1.300.000 đồng/lần.
- Nội soi đại tràng không gây mê là 400.000 đồng/lần.
- Nội soi đại tràng gây mê là 1.500.000 đồng/lần.
Bệnh viện Đại học Y dược thành phố Hồ Chí Minh:
- Nội soi dạ dày không gây mê là 900.000 đồng/lần.
- Nội soi dạ dày có gây mê là 1.800.000 đồng/lần.
- Nội soi đại tràng không gây mê là 900.000 đồng/lần.
- Nội soi gây mê là 2.800.000 đồng/lần.
Bệnh viện Chợ Rẫy:
- Nội soi dạ dày không gây mê là 500.000 đồng/lần.
- Nội soi dạ dày có gây mê là 1.900.000 đồng/lần.
- Nội soi đại tràng không gây mê là 400.000 – 600.000 đồng/lần.
- Nội soi đại tràng gây mê là 1.500.000 – 2.200.000 đồng/lần.
Lưu ý: Mức giá được nêu trên đây chỉ là chi phí nội soi được thống kê tại thời điểm này, giá thành có thể thay đổi nhưng sự chênh lệch không quá lớn. Ở các bệnh viện tư, giá dịch vụ sẽ cao hơn so với việc thực hiện ở bệnh viện công nên các bạn có thể cân nhắc lựa chọn.
Sau nội soi dạ dày đại tràng ăn gì, kiêng gì?
Ăn gì, kiêng gì sau khi nội soi dạ dày đại tràng cũng là vấn đề được nhiều người quan tâm. Việc xây dựng chế độ ăn uống khoa học sẽ giúp bạn hạn chế các triệu chứng khó chịu, giúp đại tràng sớm ổn định và hỗ trợ làm giảm các bệnh lý liên quan tới bao tử.
Thực phẩm nên ăn
Theo đó, thực phẩm mà người mới thực hiện nội soi dạ dày nên ăn gồm có:
- Nên ăn các món ăn mềm, dễ tiêu như canh, cháo loãng, soup,… Không ăn đồ ăn khi chúng còn quá nóng hoặc quá lạnh, đồng thời trong quá trình chế biến nên nêm nếm gia vị vừa phải, hạn chế ăn mặn để giúp đường ruột hoạt động tốt hơn.
- Trứng gà là thực phẩm rất giàu vitamin A, E. D nên có khả năng đẩy nhanh quá trình hồi phục sau nội soi.
- Trái cây có chứa nhiều khoáng chất, vitamin và các chất chống oxy hóa. Vậy nên chúng dễ dàng hỗ trợ người bệnh tăng cường hệ miễn dịch và nâng cao sức khỏe hệ tiêu hóa. Tuy nhiên, những trường hợp đang bị bệnh lý liên quan tới dạ dày cần tránh sử dụng loại quả có vị chua vì chúng có thể gây kích thích, làm ảnh hưởng tới đại tràng trong quá trình phục hồi.
Thực phẩm nên kiêng
Ngoài những thực phẩm cần bổ sung, người vừa mới nội soi dạ dày – tá tràng xong cần hạn chế dung nạp những thực phẩm sau:
- Kiêng thức ăn cứng, khó tiêu hóa.
- Hạn chế đồ cay, đồ ăn quá nóng hoặc quá lạnh.
- Không nên ăn đồ có chứa nhiều dầu mỡ hay đồ ăn nhanh.
- Rượu bia, cà phê, đồ uống có gas, trà đặc, thuốc lá hay chất kích thích,…
Một số câu hỏi liên quan
Dưới đây là một số câu hỏi liên quan tới phương pháp nội soi dạ dày đại tràng mà bạn có thể chưa biết.
Nội soi đại tràng và dạ dày có đau không, mất bao lâu?
Thông thường, thời gian nội soi đại tràng dạ dày là từ 30 – 60 phút tùy theo từng trường hợp cụ thể. Với những trường hợp phức tạp, bệnh nhân cần tiến hành thêm thủ thuật cắt polyp, sinh thiết, cầm máu, nong hẹp đại tràng hoặc không.
Được biết, nội soi dạ dày đại tràng không đau, người bệnh chỉ cảm thấy hơi khó chịu và căng tức vùng bụng trong quá trình thực hiện. Sau đó, cảm giác này sẽ biến mất khi nội soi xong. Tuy nhiên, mức độ chịu đau ở mỗi người là khác nhau nên với những trường hợp nhạy cảm thì sẽ cảm thấy sợ và khó chịu. Nếu nằm trong trường hợp trên, các bạn nên lựa chọn nội soi gây mê không đau để được gây mê toàn thân.
Nên gây mê hay gây tê khi thực hiện nội soi đại tràng?
Bệnh nhân có thể lựa chọn phương pháp gây tê hoặc gây mê. Trong một số trường hợp đặc biệt, các bác sĩ sẽ chỉ định bạn nên gây tê nội soi theo phương pháp truyền thống hay gây mê không đau.
Mỗi phương pháp đều có những ưu và nhược điểm riêng biệt, giá thành cũng khác nhau. Vậy nên các bạn cần tìm hiểu kỹ lưỡng để lựa chọn phương pháp phù hợp với bản thân cũng như tuân theo sự hướng dẫn, chỉ định từ bác sĩ để đảm bảo an toàn trong quá trình thực hiện.
Nội soi dạ dày đại tràng ở đâu tốt nhất?
Việc nội soi dạ dày đại tràng nên được thực hiện ở những bệnh viện, trung tâm y tế uy tín – nơi có đủ cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại cùng đội ngũ bác sĩ lành nghề, có kinh nghiệm dày dặn. Theo đó, bạn có thể tìm tới Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Y Hà Nội, bệnh viện Đa khoa Thu Cúc hoặc Phòng khám Đa khoa Favina,… Tại đây bạn sẽ được thăm khám và hướng dẫn tận tình để có thể lựa chọn phương pháp nội soi phù hợp nhất.
Trên đây là những thông tin liên quan tới thủ thuật nội soi dạ dày đại tràng. Đây được xem là lựa chọn hiệu quả nhất trong việc chẩn đoán, điều trị bệnh lý tiêu hóa cũng như tầm soát ung thư chính xác mà bạn nên tham khảo lựa chọn. Các bạn hoàn toàn có thể chủ động bảo vệ sức khỏe của bản thân bằng cách chủ động khám sức khỏe định kỳ và xây dựng lối sống lành mạnh, ăn uống khoa học.