Dâm dương hoắc

Dâm dương hoắc là vị thuốc quen thuộc trong Đông y nổi bật với công dụng là tăng cường sinh lý ở phái mạnh. Ngoài ra, chúng còn có khả năng cải thiện nhiều bệnh lý khác: thận yếu, suy nhược cơ thể, đau lưng… Tìm hiểu kỹ về công dụng, cách dùng và những lưu ý để sử dụng dược liệu hiệu quả nhất trong bài viết dưới đây.

Những thông tin cơ bản về cây dâm dương hoắc

Dâm dương hoắc là dược liệu quen thuộc, xuất hiện nhiều trong các bài thuốc của y học cổ truyền. Tuy nhiên, không ít người chưa nắm được những thông tin về loại thảo dược này.

• Tên dược liệu: Dâm dương hoắc.
• Tên gọi khác: Hoàng liên tổ, khí trượng thảo, cương tiền, phỏng trượng thảo, thiên lưỡng kim, tiên linh tỳ,…
• Tên gọi theo khoa học: Epimedium macranthum Morr. & Decne
• Thuộc họ: Berberidaceae

Đặc điểm thực vật của thảo dược

Dâm dương hoắc có nhiều loại: dâm dương hoắc lá hình tim, dâm dương hoắc lá to, dâm dương hoắc có lông mềm…

Cây thuốc mang những đặc điểm nổi bật như sau:

• Thảo dược lá to: Dâm dương hoắc lá to có tên khoa học là Epimedium macranthum Morr et Decne. Cây thuộc thực vật thân nhỏ, chiều dài khoảng 40cm, lá mọc trên ngọn câu. Mỗi cây chỉ có 3 cành, mỗi cành có 3 lá. Lá dâm dương hoắc có hình tim hoặc trứng, chiều dài lên tới 12cm và chiều rộng là 10cm. Gốc lá hình tim, lá đầu nhọn, phía mép lá có răng cưa nhỏ như gai. Về màu sắc, mặt dưới lá màu xanh xám, mặt trên màu vàng nhẵn, có gân nổi hẳn lên mặt lá. Theo Đông y, loại dược liệu có mùi tanh và vị đắng.
• Thảo dược dâm dương hoắc lá mác: Loại này có tên khoa học là Epimedium sagittatum. Lá có hình mũi tên, chiều dài 14cm và chiều rộng 5cm. Phần đầu lá nhọn, gốc lá có hình tim và phía mép có nhiều răng cưa.
• Dâm dương hoắc lá hình tim: Dược liệu này có tên khoa học là Epimedium brevicornu Maxim. Lá hình tim, rộng khoảng 6cm và dài 5cm. Những đặc điểm khác của dược liệu này giống với dâm dương hoắc lá to.

Tìm hiểu dược liệu mọc ở đâu tại nước ta

Dâm dương hoắc phân bổ nhiều tại những khu vực miền núi ở biên giới Việt Nam. Với dâm dương hoắc lá to và lá má, chúng mọc nhiều ở những nơi có độ cao trên 1500 mét. Một số tỉnh thành xuất hiện nhiều dược liệu này như: Lào Cai, Lai Châu, Hà Giang,…

Hiện nay, với nhu cầu sử dụng ngày càng cao của người tiêu dùng, có không ít trung tâm, cơ sở dược liệu nhân giống và nuôi trồng thành công dược liệu này.

Thu hái và bào chế dược liệu

Lá và rễ cây là hai bộ phận được sử dụng để làm thuốc. Có thể thu hoạch dược liệu quanh năm. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm dân  gian, thời điểm tốt nhất để thu hái là tháng 5 hằng năm bởi đây là lúc dược liệu có đầy đủ dưỡng chất nhất.

Sau khi thu hái, việc bào chế dược liệu được thực hiện theo những cách sau:

• Sơ chế sạch sẽ, loại bỏ bụi bẩn và sử dụng lá tươi.
• Làm sạch dược liệu, rửa sạch rồi đem phơi, sấy khô hoặc sao vàng.
• Sử dụng dược liệu để ngâm rượu dâm dương hoắc.

Sau khi bào chế, dâm dương hoắc phải được bảo quản tại nơi khô thoáng, tránh ánh nắng mặt trời, tránh nơi có độ ẩm quá cao hoặc quá thấp. Dược liệu được bảo quản tốt sẽ giữ nguyên được dược tính và mang lại hiệu quả cao khi sử dụng.

Tác dụng của dâm dương hoắc đối với sức khỏe người dùng

Không hề ngẫu nhiên khi dâm dương hoắc được ứng dụng nhiều trong các bài thuốc của y học cổ truyền. Tác dụng của dược liệu này đã nhiều tài liệu của y học cổ truyền ghi chép lại, đồng thời cũng có không ít nghiên cứu của y học hiện đại chứng minh tác dụng của dâm dương hoắc.

Tác dụng trong Đông y

Theo đông y, dâm dương hoắc có vị cay, ngọt, tính ôn và được quy vào kinh Can, Thận. Từ đó, dược liệu có tác dụng ích khí lực, cường khí, lợi tiểu, kiện cân cốt, bổ yêu  tất, cường tâm lực, bổ thận, tráng dương, khứ phong hàn thấp và bổ âm dương.

Dâm dương hoắc chủ trì các bệnh:

• Điều trị chứng bệnh trong âm hành đau, âm nuy tuyệt thương.
• Trị hạ bộ lở loét, loa lịch, xích ung.
• Trị lao khí, nam giới tuyệt dương bất khởi, nữ tử tuyệt âm vô tử, người lớn bị choáng váng, trung niên hay quên, trị lãnh phong.
• Trị tay chân tê bại, không có cảm giác.
• Trị tiểu buốt, liệt dương, liệt nửa người, gân cơ co rút, phong thấp đau nhức, tay chân tê dại.

Tác dụng trong y học hiện đại

Theo Tây y, dược liệu này có những thành phần chính như sau:  Quercetin-3-O-D-glucoside, Icaritin-3-O-α-rhamnoside, Anhydroicaritin-3-O-α-rhamnoside, Alcaloid, Sagittatoside, Quercetin…. Đây đều là những hoạt chất rất có hiệu quả cho sức khỏe người dùng.

Với những thành phần đó, sử dụng dâm dương hoắc có tác dụng như sau:

• Hỗ trợ tích cực trong việc tăng trọng lượng tinh hoàn, buồng trứng, tử cung…
• Tạo khoái cảm và tăng sự hưng phấn khi bước vào “cuộc vui”, có hiệu quả kích thích tinh dịch.
• Bảo vệ cơ thể toàn diện, tiêu diệt và ức chế nhiều loại vi khuẩn gây bệnh cho con người.
• Hỗ trợ điều trị những căn bệnh liên quan tới đường hô hấp: hen suyễn, viêm phế quản, co thắt phế quản, trừ đờm, giảm ho,…
• Hỗ trợ tích cực trong quá trình điều trị huyết áp, tăng lưu thông máu, đặc biệt ở động mạch vành, có hiệu quả bảo vệ sức khỏe của tim mạch.
• Dâm dương hoắc được sử dụng như một loại thuốc an thần, có khả năng làm giảm áp lực, mệt mỏi và căng thẳng.
• Có công dụng đặc biệt bổ thận, tráng dương, cải thiện chức năng sinh lý ở nam giới.

Cách sử dụng và những bài thuốc từ dâm dương hoắc

Dược liệu có nhiều công dụng với sức khỏe con người và là thảo dược xuất hiện nhiều trong những bài thuốc y học cổ truyền. Dưới đây là những bài thuốc từ dâm dương hoắc.

Bài thuốc bổ thận ở nam giới

Nguyên liệu chuẩn bị: Dâm dương hoắc, thỏ ty tử, từ hà xa, hoài sơn, tang thầm, thục địa, tiền mao, thận dê, sơn thù nhục.

Cách thực hiện:

• Làm sạch tất cả các dược liệu rồi thái nhỏ. Với thận dê, sơ chết thật sạch sẽ và thái vừa miệng ăn.
• Ninh với nước, để nhỏ lửa cho tới khi các nguyên liệu nhừ thì tắt bếp.

Khi ăn, dùng hết cả phần nước và cái, mỗi ngày ăn 2 – 3 lần và kiên trì áp dụng trong thời gian dài để thấy được hiệu quả sử dụng.

Hỗ trợ điều trị chứng di tinh

Người bệnh có thể áp dụng hai bài thuốc sau đây để điều trị chứng di tinh.

Bài thuốc 1: 

Nguyên liệu chuẩn bị: 12gr dâm dương hoắc, 12gr câu kỷ tử, 16gr ba kích, 12gr thỏ ty tử, 12gr nhục thung dung, 8gr đương quy, 6gr cam thảo, 3 quả đại táo.

Cách thực hiện:

• Làm sạch và sơ chế các dược liệu trước khi sử dụng.
• Sắc cùng khoảng 700ml nước, đun nhỏ lửa trong vòng 20 phút để các dưỡng chất từ dược liệu ngấm ra nước thì tắt bếp và sử dụng.

Mỗi ngày uống 1 lần và sử dụng liên tục trong 1 – 2 tháng sẽ thấy chứng bệnh được cải thiện rõ rệt.

Bài thuốc 2:

Nguyên liệu chuẩn bị: 10gr thảo dược, 4gr cam thảo, 3 miếng gừng tươi.

Cách thực hiện:

• Làm sạch các dược liệu và để ráo nước, với gừng tươi, nạo sạch vỏ và rửa sạch, thái lát mỏng.
• Sắc cùng nước và sử dụng hàng ngày.

Mỗi ngày chỉ uống 1 lần và dùng trong thời gian dài để thấy được hiệu quả tốt nhất.

Hỗ trợ điều trị chứng liệt dương ở nam giới

Nguyên liệu chuẩn bị: 10gr dâm dương hoắc đã phơi khô, 3gr sinh khương, 2gr hạ thảo.

Cách thực hiện:

• Làm sạch dược liệu rồi để ráo nước trước khi sử dụng.
• Sắc cùng 700ml nước, đun nhỏ lửa cho tới khi còn 500ml thì tắt bếp rồi sử dụng.

Chia thuốc thành 3 lần uống rồi sử dụng luôn trong ngày. Áp dụng liên tục bài thuốc trong 1 – 2 tháng, các triệu chứng sẽ được cải thiện rõ rệt.

Bài thuốc trị đau lưng, mỏi gối

Nguyên liệu chuẩn bị: 25gr dâm dương hoắc, 200gr thịt dê.

Cách thực hiện: 

• Làm sạch dược liệu và sơ chế thịt dê. Thịt dê cần sơ chế sạch sẽ để khử mùi hôi.
• Ướp nguyên liệu cùng với một ít rượu trắng.
• Hầm cho tới khi chín nhừ và dùng với cơm trắng.

Mỗi tuần ăn 2 – 3 lần để có được hiệu quả nhanh chóng.

Bài thuốc trị xuất tinh sớm, đái rắt

Nguyên liệu chuẩn bị: Dâm dương hoắc, ngưu tất, hoài sơn, sơn thù, ích trí nhân, hồ lô ba, phá cố chỉ, lộc lưu, ba kích thiên, phá cố nghỉ, mật ong tươi.

Cách thực hiện: 

• Làm sạch tất cả các dược liệu, đem phơi khô hoặc sao vàng rồi tán thành bột mịn.
• Trộn tất cả bột mịn cùng với mật ong nguyên chất, vo thành từng viên nhỏ cho dễ sử dụng.

Sử dụng thuốc mỗi ngày hai lần và áp dụng liên tục trong thời gian dài để các triệu chứng thuyên giảm.

Trị chứng phong thấp bằng dược liệu dâm dương hoắc

Bài thuốc 1: Chuẩn bị 20gr cây thuốc, 8gr thương nhĩ tử, 8gr quế chi, 8gr xuyên khung. Làm sạch tất cả các dược liệu rồi sắc lấy thuốc và liên tục sử dụng trong thời gian dài.

Bài thuốc 2: Chuẩn bị 30gr thảo dược, 30gr ba kích, 30gr kê huyết đằng, đường phèn và 1 lít rượu trắng. Đối với cách ngâm rượu dâm dương hoắc, người dùng ngâm tất cả nguyên liệu cùng rượu trắng trong 1 tuần. Sau đó sử dụng rượu thuốc để trị phong thấp, xương khớp đau nhức, đai mỏi lưng…

Bài thuốc chữa hen suyễn từ dâm dương hoắc

Nguyên liệu chuẩn bị: Dâm dương hoắc, rượu trắng và bột cá ngựa.

Cách thực hiện: Ngâm rượu trắng với dâm dương hoắc (có thể ngâm thêm cùng kỷ tử hoặc nhục thung dung). Ngâm trong khoảng 1 tháng rồi sử dụng để chữa hen suyễn.

Lưu ý không nên dùng liều lượng quá nhiều, sẽ ảnh hưởng tới dạ dày. Tốt nhất, chỉ dùng theo đúng liều lượng bác sĩ yêu cầu. Dùng cho tới khi các triệu chứng thuyên giảm thì dừng lại.

Hỗ trợ làm giảm các triệu chứng mãn kinh ở phụ nữ

Nguyên liệu chuẩn bị: 15gr dược liệu, 30gr tiểu mạch, 6gr cam thảo, 15gr bách hợp, 20gr đại táo.

Cách thực hiện:

• Sơ chế thảo dược cùng các dược liệu khác trước khi sử dụng.
• Sắc cùng 700ml nước, đun nhỏ lửa, chờ tới khi nước chỉ còn khoảng 350ml thì tắt bếp và sử dụng.

Sử dụng thuốc trong ngày và dùng mỗi ngày một lần.

Những lưu ý khi sử dụng dược liệu dâm dương hoắc

Dù là dược liệu mang lại hiệu quả cao cho sức khỏe, tuy nhiên, khi sử dụng người bệnh cần phải lưu ý những vấn đề cơ bản sau đây:

• Dùng thuốc theo đúng liều lượng do bác sĩ quy định, không nên dùng quá nhiều hoặc dùng quá ít, sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe người bệnh.
• Người bệnh cần kiên trì áp dụng những bài thuốc từ dâm dương hoắc trong thời gian dài để thấy được hiệu quả của dược liệu mang lại trong quá trình điều trị bệnh.
• Khi sắc thuốc, không sử dụng nồi bằng kim loại, nên dùng nồi đất để nấu thuốc để giữ và đảm bảo được đầy đủ dược tính của dược liệu.
• Không tự ý kết hợp thuốc với các loại dược liệu khác hoặc với thuốc Tây khi chưa có sự chỉ định của những người có chuyên môn.
• Đối tượng bị huyết áp thấp không nên dùng dược liệu, bởi có khả năng hạ huyết áp, có thể gây ra tình trạng hoa mắt, chóng mặt, choáng váng.
• Phụ nữ đang trong thai kỳ không sử dụng thuốc, có thể ảnh hưởng và gây hại tới sức khỏe của thai nhi.

Dâm dương hoắc bán ở đâu? Bao nhiêu tiền?

Với những hiệu quả mà dược liệu mang lại, hiện nay nhu cầu sử dụng của người tiêu dùng ngày càng tăng. Thêm vào đó, thay vì sử dụng dược liệu tươi, hầu như người bệnh đã lựa chọn dược liệu đã qua bào chế. Dâm dương hoắc khô vừa có thể bảo quản được lâu và vẫn đảm bảo được dược tính cho người tiêu dùng.

Để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng, trên thị trường có rất nhiều đại lý, cơ sở dược liệu kinh doanh dâm dương hoắc. Cũng bởi thế mà người dùng cảm thấy hoang mang khi lựa chọn sản phẩm cho mình bởi hàng giả, hàng nhái ngày càng xuất hiện tràn lan.

Vậy, dâm dương hoắc bán ở đâu và bao nhiêu tiền? Trung tâm nghiên cứu và nuôi trồng dược liệu Vietfarm là địa chỉ cho nhiều khách hàng có nhu cầu về dược liệu nói chung và dược liệu này nói riêng. Tại đây cây thuốc được nuôi trồng, bào chế và đóng gói trong môi trường khép kín, đạt tiêu chuẩn GACP – WHO nên rất đảm bảo chất lượng sản phẩm cho người dùng.

Hiện, sản phẩm được đóng gói theo túi với giá bán 220.000 VNĐ/ 0.5 kg. Quý khách có thể tới các đại lý của Vietfarm để mua sản phẩm hoặc đặt hàng qua những kênh trực tuyến của Vietfarm.

Trên đây là những thông tin về dâm dương hoắc – dược liệu quen thuộc trong nhiều bài thuốc y học cổ truyền. Bên cạnh việc sử dụng thảo dược, người bệnh cần xây dựng lại chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học để quá trình điều trị đạt được hiệu quả tốt nhất.