Gợi Ý 10+ Cách Dùng Cây Rẻ Quạt Chữa Viêm Họng Hạt

Cây rẻ quạt là một trong những dược liệu dân gian quen thuộc, xuất hiện trong nhiều bài thuốc chữa bệnh, đặc biệt là viêm họng hạt. Vậy dùng cây rẻ quạt chữa viêm họng hạt như thế nào và cần lưu ý gì để đảm bảo an toàn cho cơ thể, đồng thời đẩy nhanh được các triệu chứng của bệnh? Tất cả những thông tin này sẽ được chia sẻ chi tiết ở bài viết dưới đây.

Thực hư cây rẻ quạt chữa viêm họng hạt

Cây rẻ quạt có nhiều tên gọi khác nhau như lưỡi đồng, dẻ quạt, cây xạ can,… Loại cây này mọc trong tự nhiên, đồng thời cũng được trồng làm cảnh. Rễ quạt không có giá trị cao về mặt kinh tế nhưng lại được sử dụng rất nhiều trong các bài thuốc dân gian chữa bệnh, bao gồm viêm họng hạt.

Công dụng của loại cây này đã được cả Đông y và Tây y nghiên cứu, chứng minh.

Quan điểm của Đông y dùng cây rẻ quạt chữa viêm họng hạt

Theo ghi chép của Y, học cổ truyền, dẻ quạt có vị đắng, tính hàn, hơi độc, tác động trực  tiếp vào 2 kinh là Can và Phế. Được biết, cây rẻ quạt có khả năng thanh nhiệt, giải độc tố, thanh hoả, chỉ khái hóa đàm, tán kết tiêu viêm, tiêu đờm, giảm đau, giảm ho.

Bởi vậy, các lương y thường sử dụng loại dược liệu này để đẩy lùi các triệu chứng ho khan, ho nhiều, ho có đờm trong cổ họng, ho kéo dài, sưng đỏ ở hầu họng, viêm họng có khả năng tiến triển thành viêm họng hạt, viêm phế quản, viêm amidan,…

Nghiên cứu hiện đại về công dụng của cây rẻ quạt

Cây rẻ quạt – danh pháp khoa học Belamcanda Sinensis (L) DC, thuộc họ Diên Vĩ. Các nghiên cứu hiện đại chứng minh rằng, cây rẻ quạt có tác dụng chữa các bệnh viêm họng, viêm họng hạt cũng như các bệnh ở họng khác.

• Ức chế virus, virus gây bệnh ở họng: Trong thân và rễ của cây rẻ quạt có chứa thành phần Iridin, Shekanin, Belamcandin, Irisflorentin giúp ức chế hoạt động hiệu quả với vi khuẩn liên cầu, tụ cầu, phế cầu. Hiệu quả ức chế yếu hơn với vi khuẩn, tụ cầu vàng, Enterococcus.
• Ức chế hoạt tính của men Polyphenoloxydase – một loại huyết thanh sản sinh ở người khi cơ thể đang gặp phải sự tấn công của vi khuẩn, virus gây viêm họng cấp, viêm thanh quản,…
• Chống phản ứng viêm nhiễm: Thành phần Belamcanda Quinon A, Tectoridin và Tectorigenin trong cây thuốc có hiệu quả ức chế đặc hiệu enzyme COX.
• Ngoài ra, cây thuốc còn có công dụng long đờm, tiêu đờm, giảm ngứa và đau ở cổ họng khi bị viêm họng hạt.

Từ đó, có thể khẳng định, cây rẻ quạt chữa viêm họng hạt và các bệnh về họng khác rất tốt và an toàn khi sử dụng.

10 cách chữa viêm họng bằng cây rẻ quạt không phải ai cũng biết

Vào mùa thu và đông, cây rẻ quạt được thu hái để bào chế làm thuốc, bộ phận được dùng trong các bài thuốc là thân cây và rễ phình to thành củ ở dưới mặt đất.

Trong dân gian, có khá nhiều cách chữa viêm họng hạt bằng cây rẻ quạt, có thể dùng riêng cây thuốc hoặc kết hợp với các loại dược liệu khác nhau. Dưới đây là top 10 bài thuốc chữa viêm họng hay nhất mà bạn có thể an tâm sử dụng.

Bài thuốc dùng cây rẻ quạt chữa viêm họng hạt đơn giản

Với những dược tính và công dụng với bệnh viêm họng, trong dân gian có nhiều cách sử dụng cây thuốc này rất đơn giản. Chỉ với vài cây thuốc rẻ quạt, bạn đã có thể tự chữa bệnh viêm họng ngay tại nhà hiệu quả khó ngờ.

Cách 1 – Nhai cây thuốc sát trùng cổ họng 

Phần lớn người bị viêm họng hạt do vi khuẩn, virus tấn công và chủ quan không điều trị trong thời gian dài khiến các triệu chứng ngày càng trở nên trầm trọng hơn.

Cây rẻ quạt có tính kháng viêm, sát khuẩn rất hiệu quả do đó để chữa bệnh viêm họng hạt, trước tiên, người bệnh có thể dùng cây thuốc này để sát trùng ở cổ họng.

Cách làm như sau:

• Thu hoạch rễ cây rẻ quạt, rửa sạch bụi đất và tạp chất, sau đó đem phơi cho đến khi khô. (Phải đảm bảo dược liệu sạch sẽ).
• Lấy một ít cây thuốc, nhai cùng với một chút muối hạt trong vài phút rồi nuốt phần nước từ từ và nhả bã.

Cách 2 – Uống nước cốt cây rẻ quạt chữa ho và viêm đau họng

Cách làm đơn giản như sau:

• Sử dụng thân và rễ của cây rẻ quạt, sau đó ngâm với nước muối pha loãng rồi rửa lại bằng nước sạch.
• Dùng nước sôi 100 độ để chần qua cây thuốc, khử độc tố, sau đó cắt thành từng đoạn nhỏ.
• Giã nát cây thuốc, cho thêm một ít nước và khuấy đều. Chờ 5 phút cho thuốc lắng đọng, tách riêng phần bã và phần nước cốt.
• Phần nước cốt ngậm và súc miệng, sau đó nuốt từ từ. Lúc đầu có thể thấy nóng rát ở cổ họng nhưng sẽ hết sau đó 1 phút, từ từ hết đau họng và ngứa họng hiệu quả.
• Phần bã thuốc đem hơ nóng sau đó đắp vào vùng cổ họng bị sưng, hạch sưng để giảm đau.

Mỗi buổi tối trước khi đi ngủ thực hiện bài thuốc, dùng liên tục trong 1 tuần để có hiệu quả.

Cách 3 – Sắc nước thuốc rẻ quạt chữa viêm họng hạt 

Với cách này, bạn có thể dùng dược liệu xạ can mua sẵn hoặc tự phơi sấy cây thuốc đều được, chỉ cần áp dụng theo phương pháp sau:

• Dùng 15g rẻ quạt, rửa sạch, cắt thành đoạn nhỏ và phơi khô.
• Sắc thuốc cùng với 800ml nước, đun trên ngọn lửa vừa cho đến khi cô cạn lại chỉ còn khoảng 300ml.
• Chia thành 3 phần bằng nhau, mỗi ngày uống 3 lần mỗi lần 100ml.

Dùng bài thuốc trong khoảng 1 tuần các triệu chứng viêm đau, sưng họng, viêm họng hạt sẽ biến mất.

Cách 4 – Củ cây rẻ quạt chữa ho có đờm khi bị viêm họng hạt 

Phần rễ cây mọc bò dưới đất phình to, có hình dạng giống củ, dân gian thường dùng để chữa bệnh viêm họng hạt rất tốt.

Cách làm:

• Dùng 3 củ cây rẻ quạt, rửa sạch đất cát sau đó nướng chín kỹ trên bếp than nóng.
• Cho củ cây vào cối giã nát, thêm 1 thìa cafe muối hạt vào giã cùng. Cho tất cả thành phẩm vào bình thuỷ tinh đậy kín.

Mỗi lần sử dụng, lấy một thìa nhỏ để ngậm, nuốt từ từ phần nước và nhả bã thuốc.

Kết hợp cây rẻ quạt và các dược liệu khác chữa viêm họng hạt

Bên cạnh cây thuốc rẻ quạt, trong thiên nhiên còn rất nhiều cây thuốc quý khác. Để tăng dược tính và hiệu quả cho bài thuốc, bạn có thể phối kết hợp nhiều loại thảo dược chữa bệnh khác nhau theo.

Cách 5 

Bài thuốc này sử dụng như sau:

• 5g rễ cây rẻ quạt, 2g cam thảo, 2 lá mạch môn, 1 củ sâm đại hành.
• Các thảo dược sơ chế sạch sẽ, sắc cùng 800ml nước trong khoảng 15 phút.

Mỗi ngày chia bài thuốc thành 2 phần bằng nhau, uống sau khi ăn no 30 phút, dùng liên tục trong ít nhất 5 ngày.

Cách 6 

Với bài thuốc này, bạn tiến hành theo các bước:

• Thảo dược gồm rẻ quạt, dây cam thảo tươi, hạt đậu chiều, sài đất, mỗi loại chuẩn bị hàm lượng bằng nhau, khoảng 5g.
• Rẻ quạt, sài đất và hạt đậu chiều đem sao vàng hạ thổ.
• Sắc 6 bát nước cùng tất cả thảo dược, đun kỹ cho đến khi còn lại khoảng 3 bát.

Mỗi lần uống hết 1 bát nước thuốc, ngày uống 3 lần.

Cách 7 

Chuẩn bị các nguyên liệu gồm:

• 4g rẻ quạt
• 12g mỗi loại kim ngân, sinh địa, huyền sâm
• 8g mỗi loại bạc hà, cỏ nhọ nồi, tang bạch bì
• 16g lá kinh giới.

Bài thuốc uống chữa bệnh viêm họng hạt này còn giúp giảm ho nhanh chóng, tiêu đờm hiệu quả:

• Tất cả vị thuốc rửa sạch hoàn toàn.
• Cho cây thuốc vào ấm sắc, đổ 1.5 lít nước đun trên lửa vừa cho đến khi chỉ còn lại khoảng 500ml.

Người bệnh mỗi ngày uống 1 thang thuốc chia 2 đến 3 lần, dùng liên tục trong 1 tuần.

Cách 8

Nếu bạn không có quá nhiều thời gian đun sắc thuốc mỗi ngày chỉ có thể bào chế thành viên hoàn để sử dụng dần mỗi ngày, vừa hiệu quả vừa tiện lợi.

Chuẩn bị: 50g rễ cây rẻ quạt, 10g đại hồi, 30g hạt gấc chín, 100g quả na điếc, 15g đường kính.

• Rễ cây rẻ quạt rửa sạch đem phơi hoặc sao vàng hạ thổ cho đến khi khô hoàn toàn, hoặc bạn có thể sử dụng dược liệu xạ can đã bào chế sẵn.
• Hạt gấc bóc bỏ lớp vỏ bên ngoài.
• Tất cả vị thuốc tán thành bột mịn, thêm đường và nước sôi để nguội trộn đều được hỗn hợp dẻo mịn.
• Vo hỗn hợp thành các viên thuốc nhỏ, trọng lượng mỗi viên khoảng 0,4g, sau đó hong đến khi khô thì bảo quản trong lọ thuỷ tinh đậy kín.

Mỗi lần sử dụng, lấy 4 viên thuốc ngậm trong miệng, nuốt từ từ, mỗi ngày uống 2 lần sau khi ăn cơm 30 phút.

Cách 9 

Với bài thuốc này, bạn cần sử dụng nhiều loại thảo dược hơn gồm có:

• 20g mỗi loại thạch cao, kim ngân hoa
• 16g mỗi loại huyền sâm, cam thảo nam, sinh địa
• 12g mỗi loại hoàng bá, tang bạch bì, hoàng liên
• 8g rẻ quạt

Một thang thuốc trên đem sắc thành nước thuốc và chia thành nhiều phần nhỏ uống hết trong ngày.

Cách 10 

Bài thuốc dùng cây rẻ quạt chữa viêm họng hạt này sử dụng kết hợp thêm nhiều loại cây thuốc khác nổi tiếng với công dụng chữa ho như nhọ nồi, bạc hà, cát cánh,…

Các vị thuốc có trong bài thuốc gồm có:

• 16g mỗi loại cỏ nhọ nồi, kim ngân hoa và bồ công anh
• 12g mỗi loại sinh địa, huyền sâm và sơn đậu căn
• 8g mỗi loại lá bạc hà và ngưu bàng tử
• 6g mỗi loại cát cánh và rẻ quạt

Mỗi ngày sắc 1 thang thuốc trên và uống hết trong ngày, kiên trì uống đều đặn cho đến khi các triệu chứng viêm họng hạt giảm dần và khỏi hẳn thì dừng.

Cách 11 

Thêm một bài thuốc chữa viêm họng hạt bằng cây rẻ quạt được ông cha ta sử dụng lâu đời và hiệu quả đem lại rất tốt dưới đây:

• 16g huyền sâm
• 12g mỗi loại mạch môn, ngưu tất, sa sâm và tang bạch bì
• 8g rẻ quạt
• 6g thăng ma
• 4g cát cánh

Để điều trị bệnh viêm họng hạt, đem sắc nước thuốc tất cả vị thuốc trên, thu được nước thuốc cô đặc thì chia thành 2 phần và uống hết trong ngày.

Những lưu ý khi dùng cây rẻ quạt chữa viêm họng hạt

Có thể thấy, cây rẻ quạt chữa ho, đau sưng, viêm họng rất hiệu quả và an toàn khi sử dụng. Tuy nhiên, không phải đối tượng nào và lúc nào cũng sử dụng được các bài thuốc trên. TS.BS Nguyễn Thị Vân Anh khuyên rằng, trước khi sử dụng bạn nên lưu ý những điều sau:

• Đối tượng phù hợp: Tất cả mọi người từ người lớn cho đến trẻ em trên 1 tuổi, trừ trẻ em dưới 1 tuổi, phụ nữ có thai, phụ nữ cho con bú, người có thể hàn lạnh, người tỳ vị yếu, khí huyết hư.
• Liều lượng: Cây rẻ quạt có độc tính nhẹ, chỉ dùng 5 – 7g/lần, trẻ em giảm một nửa liều lượng. Trước khi dùng nên ngâm với nước muối loãng hoặc ngâm qua đêm với nước vo gạo để khử độc.
• Tác dụng phụ: Ngậm thuốc quá lâu có thể dẫn đến bỏng rát, sưng phồng ở niêm mạc họng và vòm họng. Lạm dụng hoặc sử dụng trong thời gian dài có thể gây tiêu chảy, đau bụng đi ngoài liên tục, cơ thể suy nhược.
• Hiệu quả bài thuốc: Tuỳ vào cơ địa mỗi người, bên cạnh đó hiệu quả còn phụ thuộc vào chế độ ăn uống, sinh hoạt mỗi ngày.
• Lưu ý khi điều chế thuốc: Hầu hết các bài thuốc đều được ngậm trực tiếp trong cổ họng hoặc uống vào cơ thể, do đó trong khâu điều chế phải hết sức cẩn thận. Bạn có thể ngâm rửa thuốc bằng nước vo gạo để khử độc tính và ngâm nước muối pha loãng để khử đất cát, tạp chất, hoá chất.
• Biện pháp điều trị kết hợp: Để các bài thuốc phát huy hiệu quả tốt nhất người bệnh nên phối kết hợp với các cách chăm sóc, bảo vệ cổ họng khác như: Súc miệng với nước muối sinh lý, uống đủ nước, ăn các món ăn mềm, bổ sung rau xanh, trái cây, thực phẩm kháng khuẩn tốt như gừng, tỏi, hành tây,… Đồng thời hạn chế ăn đồ chiên rán, thực phẩm cứng, đồ lạnh, chất kích thích,…

Bên cạnh đó, dược liệu Vietfarm cũng nhắc bạn đọc đặc biệt lưu ý điều sau:

Trong thiên nhiên, cây rẻ quạt có nhiều đặc điểm thực vật tương tự với cây hương bài. Đặc biệt cả 2 cây này đều có tên gọi dân gian khác là dẻ quạt, rất dễ gây nhầm lẫn.

Tuy nhiên, cây hương bài có độc tính mạnh, thường dùng để làm hương nhang hoặc làm thuốc bả chuột, con người không may uống phải nước sắc từ rễ cây có thể gây nguy hiểm thậm chí tử vong.

Do đó, trước khi dùng cây rẻ quạt để chữa viêm họng hạt hay dùng trong bất cứ bài thuốc nào cũng cần phải chú ý không thu hái nhầm lẫn để tránh nguy hiểm đến sức khoẻ.

Cây rẻ quạt – một loại cây rẻ tiền ít có giá trị kinh tế nhưng lại có hiệu quả khó ngờ, không chỉ chữa bệnh viêm họng hạt mà còn chữa nhiều bệnh khác như quai bị, đau bụng kinh, tắc tia sữa, đại tiện không thông,… Trên đây là 10+ cách dùng cây rẻ quạt chữa viêm họng tại gia cũng như những lưu ý phải biết mà bạn đọc có thể tham khảo và sử dụng. Chúc bạn thành công với các bài thuốc dân gian này.