Hợp Tác Ứng Dụng Dược Liệu Trong Điều Trị Bệnh Lý Xương Khớp

Nhằm mang đến cho người bệnh xương khớp giải pháp điều trị hiệu quả, an toàn từ nguồn dược liệu thuốc Nam, Trung tâm Dược liệu Vietfarm hợp tác với Trung tâm Thuốc dân tộc thực hiện đề án nghiên cứu “Ứng dụng dược liệu trong điều trị bệnh lý xương khớp”. Thành quả của đề án là bài thuốc Quốc dược Phục cốt khang phối ngũ hơn 50 vị thuốc Nam từ nguồn dược liệu sạch.

I. Đặt vấn đề

Bệnh lý xương khớp bao gồm: Thoái hóa khớp, thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm, viêm đau khớp, viêm khớp dạng thấp… là bệnh lý phổ biến hiện nay. Việt Nam được xếp vào nhóm các quốc gia có tỷ lệ mắc bệnh xương cơ khớp cao khi có khoảng 30% người trên 35 tuổi, 60% người trên 65 tuổi, 85% người trên 80 tuổi bị thoái hóa xương khớp.

Các bệnh xương cơ khớp thường gây đau nhức, có thể sưng tấy, nóng đỏ, cứng khớp với các mức độ từ âm ỉ đến dữ dội. Vị trí xương khớp dễ bị bệnh như: Khớp đầu gối, cột sống lưng, cột sống cổ, khớp vai, khớp ngón tay – chân…

Bệnh xương khớp làm gia tăng nguy cơ tàn phế, mất khả năng lao động, cản trở các hoạt động sống hàng ngày của người bệnh. Theo một thống kê của Hội Cơ xương khớp Việt Nam, sau 5 năm phát bệnh, 60% người bệnh mất chức năng lao động bình thường, 16% không thể đi lại bình thường.

Ngoài ra, người bệnh xương khớp phải đối mặt với tình trạng đau nhức mỗi ngày, mất đi sự dẻo dai, mệt mỏi, mất ngủ, tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, huyết áp, thiếu máu…

Hiện nay có rất nhiều phương pháp điều trị khác nhau nhưng xương khớp là bệnh lý khó điều trị do tổn thương khó phục hồi. Vì vậy, điều trị bệnh hiệu quả, an toàn, hạn chế tái phát vẫn là một thách thức với y học. 

Trong xu hướng trở về với tự nhiên, điều trị bệnh xương khớp bằng thảo dược là lựa chọn của nhiều người bệnh. Trăn trở với điều này, đội ngũ chuyên gia Trung tâm Dược liệu Vietfarm hợp tác với đội ngũ bác sĩ Trung tâm Thuốc dân tộc thực hiện đề án nghiên cứu “ứng dụng dược liệu trong điều trị bệnh lý xương khớp” nhằm mang đến cho người dân Việt Nam giải pháp hiệu quả và an toàn.

II. Vai trò của dược liệu thuốc Nam trong điều trị bệnh lý xương khớp

Từ xa xưa, sử dụng các vị thuốc tự nhiên để điều trị một số bệnh lý thông thường là tiền đề hình thành nền thuốc Nam Việt Nam bản địa đa dạng, có giá trị và vai trò quan trọng cho đến ngày nay. 

Việt Nam được thiên nhiên ưu đãi với thảm thực vật phong phú và vô vàn loại dược liệu có thể sử dụng làm thuốc chữa bệnh. Từ lá cây, rễ cây, thân cây, ngọn cỏ dưới kinh nghiệm và tri thức bản địa, cha ông ta đã kết hợp tạo thành những bài thuốc vừa điều trị vừa bồi bổ xương khớp mang đặc trưng y học Phương Đông.

Hàng trăm loại dược liệu có tác dụng trong điều trị bệnh xương cơ khớp được đội ngũ chuyên gia, bác sĩ Thuốc Dân Tộc & Vietfarm phân tích, ứng dụng trong đề tài nghiên cứu. Một số vị thuốc có thể kể đến như:

Kê huyết đằng: Có nhựa đỏ như máu, quy vào can, thận, tỳ, tác dụng giảm đau, bổ huyết, thông kinh hoạt lạc, hoạt huyết, bền chắc gân xương.

Các loại tầm gửi: Tầm gửi cây nghiến, tầm gửi cây liến, tầm gửi cây gạo, tầm gửi cây vối thuốc… Tầm gửi còn được gọi là tang ký sinh – vị thuốc quý được sử dụng trong điều trị nhiều bệnh lý, trong đó có xương khớp.

Nhóm các vị thuốc bổ thận, mạnh gân cốt kinh điển của y học cổ truyền: Thiên niên kiện, na rừng, hy thiêm, gối hạc, hầu vĩ tóc, ngưu tất, đẳng sâm, tục đoạn, cẩu tích…

Nhóm các dược liệu giải độc, tiêu viêm, giảm đau nhức của y học cổ truyền: Bồ công anh, kim ngân cành, hồng hoa, đơn đỏ, ké đầu ngựa, hồng xanh, vỏ gạo, bạc sau, nhân trần, rau má, huyết giác…

Nhóm dược liệu là bí dược của người bản địa: Đặc biệt, trong quá trình sưu tầm, đội ngũ nghiên cứu đã phát hiện và ứng dụng thành công nhiều vị thuốc là bí dược của người bản địa tại nhiều địa phương.

Đặt chất lượng dược liệu là yếu tố quan trọng hàng đầu trong ứng dụng thuốc điều trị, đội ngũ chuyên gia, bác sĩ Vietfarm và Trung tâm Thuốc dân tộc lựa chọn các vị thuốc Nam tự nhiên có nguồn gốc rõ ràng, dược liệu phẩm chất tốt, không lẫn hóa chất.

III. Quá trình nghiên cứu và hoàn thiện

Đề tài nghiên cứu “ứng dụng dược liệu trong điều trị bệnh lý xương khớp” được thực hiện trong 6 năm liên tục từ năm 2014 đến năm 2020 và tuân thủ theo đúng các bước cần có. Một số cột mốc trong nghiên cứu gồm:

Năm 2014: Lên ý tưởng và thành lập hội đồng nghiên cứu. Chủ nhiệm đề tài là Thầy thuốc ưu tú, bác sĩ CKII Lê Hữu Tuấn – Nguyên PGĐ Trung tâm CNC Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương. Nghiên cứu bệnh lý xương khớp và cơ địa, thể trạng của người Việt Nam.

Năm 2015: Sưu tầm và nghiên cứu các bài thuốc, các vị thuốc chữa đau nhức xương khớp dân gian bản địa tại nhiều địa phương trên cả nước.

Năm 2016: Phát hiện và nghiên cứu chuyên sâu bài thuốc đau xương của người Tày ở vùng Na Rì – Bắc Kạn. Từ đó, phân tích các vị thuốc, dược liệu bản địa được sử dụng trong bài thuốc.

Năm 2017: Thử nghiệm và ứng dụng bài thuốc của người Tày sau khi đã gia giảm làm mới phù hợp với thể trạng người hiện đại.

Năm 2018-2019: Nghiên cứu mới, kết hợp ý học cổ truyền và y học hiện đại, y pháp Hải Thượng Lãn Ông và bài thuốc bí truyền của người Tày, chọn lọc hơn 50 vị thuốc tốt nhất nhằm tối ưu hiệu quả điều trị.

Năm 2020: Chính thức hoàn thiện bài thuốc điều trị bệnh xương khớp từ dược liệu Nam sau nhiều năm nghiên cứu, thử nghiệm. Đánh giá tài nguyên dược liệu bản địa và đưa bài thuốc vào ứng dụng điều trị.

IV. Kết quả nghiên cứu

Thành tựu từ đề tài hợp tác nghiên cứu “ứng dụng dược liệu trong điều trị bệnh lý xương khớp” được thực hiện bởi Dược liệu Vietfarm và Trung tâm Thuốc dân tộc là bài thuốc xương khớp Quốc dược Phục cốt khang. 

1. Công dụng & thành phần:

Bài thuốc Quốc dược Phục cốt khang được hoàn thiện với 3 nhóm thuốc có công dụng & thành phần như sau:

QUỐC DƯỢC BỔ THẬN HOÀN

• Thành phần: Gồm nhiều vị thuốc bổ thận, dưỡng cốt như là Hầu vĩ tóc, Thiên niên kiện, Na rừng, Hy thiêm, Gối hạc, Cẩu tích, Tục đoạn, Đỗ trọng… và nhiều vị thuốc quý. 
• Công dụng: Bổ thận, dưỡng can, sơ thông kinh lạc, dưỡng âm, kiện tỳ, ích khí, mạnh gân cốt, bổ khí huyết, tăng cường sức khỏe, làm chậm quá trình thoái hóa xương khớp.

QUỐC DƯỢC GIẢI ĐỘC HOÀN

• Thành phần: Bồ công anh, kim ngân cành, hồng hoa, đơn đỏ, ké đầu ngựa, hồng xanh, vỏ gạo, bạc sau, nhân trần, rau má, huyết giác… và nhiều dược liệu khác. 
• Công dụng: Thanh nhiệt, mát gan, giải độc, tiêu độc, tiêu viêm, tiêu dịch, tiêu phong, hoạt huyết, thông kinh hoạt lạc, giảm sưng đau, điều trị triệu chứng đau nhức xương khớp.

QUỐC DƯỢC PHỤC CỐT HOÀN

• Thành phần: Gồm nhiều bí dược của người bản địa như Thau pú lùa (kê huyết đằng), tào đông, dây đau xương, phác mạy liến, phác mạy nghiến, phác kháo cài, co bát vạ, lịn tưa, mạy vang, kha khếp, thuỷ xương bồ… 
• Công dụng: Bổ sung dưỡng chất xương khớp, kích thích sản sinh dịch nhầy sụn khớp, chữa lành tổn thương xương khớp, thúc đẩy tái tạo và phục hồi sụn khớp…

2. Bệnh lý điều trị hiệu quả

Bài thuốc Quốc dược Phục cốt khang phù hợp và hiệu quả với các bệnh lý xương khớp sau:

• Thoái hóa xương khớp (gối, vai, ngón tay – chân…)
• Thoái hóa cột sống lưng, cổ
• Thoát vị đĩa đệm lưng, cổ
• Viêm đau khớp, viêm đa khớp dạng thấp
• Bệnh gout, khô khớp, đau nhức xương khớp…

3. Kết quả điều trị thử nghiệm và ứng dụng

Bài thuốc xương khớp Quốc dược Phục cốt khang được thử nghiệm kỹ lưỡng trước khi ứng dụng tại hệ thống phòng khám Trung tâm Thuốc dân tộc. Hiệu quả thực tế được ghi nhận trong quá trình thử nghiệm và ứng dụng trên 1000 bệnh nhân tự nguyện cho thấy:

• 95% người bệnh hết các triệu chứng đau nhức xương khớp, phục hồi khả năng vận động sau 2-3 tháng sử dụng bài thuốc và không tái phát đau sau nhiều năm.
• 5% người bệnh thuyên giảm chậm hơn, cần nhiều thời gian hơn do tình trạng bệnh nặng, chậm đáp ứng thuốc hoặc không tuân thủ chỉ định.
• 100% người dùng không gặp tác dụng phụ.

Bài thuốc xương khớp Quốc dược Phục cốt khang sử dụng nguồn dược liệu cung ứng từ Trung tâm Dược liệu Vietfarm và hiện được kê đơn bởi đội ngũ bác sĩ chuyên khoa Trung tâm Thuốc dân tộc dưới hình thức khám trực tiếp và tư vấn điều trị từ xa.