Cây lạc tiên

Cây lạc tiên thường được các thầy thuốc Đông y sử dụng làm thuốc an thần, chống suy nhược thần kinh, ho, phù thúc, chữa ung nhọt, viêm da, lở loét. Tuy nhiên việc sử dụng loại cây này như thế nào cho đúng cách và an toàn thì không phải ai cũng biết. Vì vậy bài viết dưới đây sẽ cùng bạn tìm hiểu chi tiết về công dụng và cách dùng cây lạc tiên để chữa bệnh.

Tìm hiểu về cây lạc tiên

Cây lạc tiên còn có tên khoa học là Passiflora foetida L, thuộc họ Lạc tiên – Passifloraceae. Dân gian thường gọi loại cây này là lạc tiên, nhãn lồng, cây chùm bao. Dược liệu này chủ yếu mọc ở những nơi có khí hậu nhiệt đới. Tại Việt Nam, bạn có thể dễ dàng bắt gặp loại cây này tại các bụi rậm ở vườn nhà, ven sông suối, ao hồ,…

Mô tả dược liệu

Dưới đây là những thông tin về đặc điểm hình thái của cây lạc tiên có thể bạn chưa biết:

• Thân: Cây lạc tiên là loại cây dây leo, thân mềm, trên thân có rất nhiều lông.
• Lá: Lá cây màu xanh, khá mềm, có hình tim, mọc so le, chiều dài lá từ 6-10cm, rộng từ 5-8cm. lá có mép lượn sóng và xẻ hơi sâu thành 3 thùy, cuống lá dài khoảng 7-8cm. 
• Hoa: Hoa cây lạc tiên có màu trắng, bên trong có tràng phụ hình sợi màu tím nhạt, hoa có 5 cánh, đường kính khoảng 5,5cm. Đài hoa màu trắng, phía dưới có gân xanh, dưới đài có 3 gân chính.
• Quả: Quả hình trứng, màu xanh, bên ngoài được bao bởi lá bắc, khi chín quả có màu vàng, ăn được.

Cây mọc tiên mọc ở đâu?

Dây chùm bao là loài cây sinh trưởng và phát triển mạnh mẽ ở mọi điều kiện thời tiết. Do đó, các bạn có thể bắt gặp loài cây này ở bất cứ đâu như bờ suối, ven sông, ở bụi dậm, bờ ruộng hay trong vườn nhà… 

Loài cây này được nhiều nơi trên thế giới biết đến và sử dụng làm thuốc chữa bệnh ở một số nước Nam Mỹ, Trung Quốc, miền nam Châu Âu.

Tại Việt Nam, dây chùm bao xuất hiện ở hầu hết các tỉnh thành. Tuy nhiên, các vùng trồng cây lạc tiên nhiều nhất là ở Thái Nguyên, Hòa Bình, Bắc Giang, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam…

Phân loại lạc tiên

Dựa theo đặc điểm, tính chất mà người ta sẽ phân loại dược liệu thành thành dạng khô và dạng tươi. Trong đó:

• Cây lạc tiên tươi: Là cây vừa mới thu hái, vẫn còn nguyên hoặc còn lượng nước nhiều. Ở trạng thái tươi thường sẽ sử dụng ngay và luôn, không thể để trong thời gian dài.
• Cây lạc tiên khô: Đã được phơi hoặc sây khô, hầu như không còn nước. Lạc tiên ở dạng khô dễ bảo quản và vận chuyển hơn. Ngoài ra ở dạng khô thì vị thuốc này cũng không mất đi dược tính cũng như dưỡng chất vốn có.

Cây lạc tiên có tác dụng gì – Chuyên gia giải đáp

Từ lâu, trong dân gian đã biết sử dụng lạc tiên để cải thiện tình trạng mất ngủ lâu ngày, giúp an thần hiệu quả. Quả của lạc tiên có tính bình, vị ngọt nên rất lợi thủy, thanh nhiệt, giải độc ở những trường hợp mụn nhọt. Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Thị Vân Anh, Viện trưởng Viện NC&PT Y dược học cổ truyền dân tộc sẽ đưa ra hàm lượng dược tính cũng như công dụng cụ thể của vị thuốc này trong phần chia sẻ tiếp theo đây. 

Trong thành phần của lạc tiên có hàm lượng nhỏ alcaloid, bao gồm các dẫn chất harmol, harmin, harman, harmalin và harmalol. Hoạt chất flavonoid trong lạc tiên chiếm từ 0.5 – 2.1%, trong đó chủ yếu là saponaretin, saponarin  và vitexin. Ngoài ra, dược liệu này còn có rất nhiều vitamin, khoáng chất tốt cho sức khỏe con người. 

Mỗi dược tính trong lạc tiên đều mang đến những lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe. Tiêu biểu phải kể đến như:

• Chiết xuất alcaloid có trong lạc tiên giúp kìm hãm sự hoạt động của cafein. Từ đó, mang đến cho con người giấc ngủ ngon hơn, giảm stress và an thần hiệu quả. Sau quá trình sử dụng bài thuốc, người dùng sẽ cải thiện được chất lượng giấc ngủ, ngủ sâu và ngon giấc hơn; không còn gặp phải tình trạng mơ ngủ, tỉnh giấc giữa đêm.
• Thành phần flavonoid làm giúp ổn định huyết áp, ổn định nhịp tim, tăng cường lưu thông máu. Làm cho cơ thể luôn cảm thấy thoải mái, sáng khoái và yêu đời hơn.
• Một số thành phần có trong cây lạc tiên còn có tính kháng khuẩn, kháng viêm, cải thiện tình trạng đau nhức xương khớp và bồi bổ gan thận.
• Công dụng tiếp theo của cây lạc tiên là chống co thắt và làm giãn các cơ trơn trong cơ thể. Chính vì vậy hỗ trợ điều trị các cơn đau tử cung và đường tiêu hóa. Đây cũng là vị thuốc hữu ích giúp chị em thoát khỏi chứng hành kinh sớm.

Ngoài ra theo ghi chép trong “Thuốc cổ truyền và ứng dụng lâm sàng” của giáo sư Hoàng Bảo Châu, khi thái nhỏ phần lá, dây và hoa của lạc tiên đem sấy khô và sử dụng có tác dụng làm mát gan. Đem lá lạc tiên nấu nước tắm giúp trị ghẻ ngứa, mụn mủ, các bệnh ngoài da. Đồng thời nếu dùng chung với lá dâu, tim sen,… sẽ giúp cơ thể chấm dứt tình trạng nóng trong.

Cây lạc tiên chữa bệnh gì, cách sử dụng như thế nào?

Hiện nay, có nhiều cách sử dụng cây lạc tiên để chữa bệnh. Tuy nhiên, làm thế nào để dược liệu này mang lại hiệu quả dược tính cao nhất và phát huy hiệu quả thì các bạn hãy tham khảo một số cách sử dụng sau đây:

1. Bài thuốc chữa mất ngủ, suy nhược thần kinh

Với bài thuốc này, các bạn có thể thực hiện theo 2 cách như sau:

Cách 1: Nấu canh lạc tiên 

Nấu canh lạc tiên là giải pháp chữa mất ngủ, suy nhược thần kinh nhanh chóng, tiện dụng nên rất được nhiều người lựa chọn. 

Cách làm như sau: Các bạn có thể thu hái ngọn lạc tiên tươi, sau đó đem rửa sạch với nước. Có thể ngâm vào nước muối pha loãng khoảng 15 phút để loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn. Sau đó, dùng lạc tiên đem nấu canh như với các loại rau khác để ăn hàng ngày.

Cách 2: Sắc lấy nước uống

Các bạn lấy khoảng 8 – 16g lạc tiên tùy trọng lượng cơ thể đem sắc lấy nước uống. Ngoài ra, để giấc ngủ ngon hơn, giúp an thần tốt hơn, các bạn có thể chuẩn bị thêm ít lá dâu, tâm sen vào sắc cùng. 

Lưu ý: Để phát huy hiệu quả chữa bệnh tốt nhất, người bệnh nên uống thuốc đã sắc trước khi đi ngủ.

2. Bài thuốc điều trị viêm da, ghẻ ngứa

Với những người bị ghẻ ngứa, viêm da, có thể sử dụng bài thuốc điều trị với lạc tiên như sau:

• Đem rửa sạch 2 – 3 nắm lá lạc tiên, rồi vào vào nồi cùng với khoảng 1 lít nước.
• Tiến hành đun sôi thì hạ nhỏ lửa và đun thêm khoảng 15 phút nữa để cho các tinh chất của lạc tiên hòa tan hết vào nước. 
• Cuối cùng là lấy nước vừa đun để tắm hay thấm bằng khăn bông rồi chà lên vùng da bị viêm là được.

3. Cách dùng cây lạc tiên giúp mát gan, giải nhiệt

Với bài thuốc này chúng ta sẽ sử dụng quả lạc tiên. Tuy nhiên, để phát huy tối đa công dụng của lạc tiên các bạn nên lựa chọn quả chín mọng. 

Chuẩn bị: 

• 500g quả lạc tiên chín
• 250g đường kính trắng
• 1 lít nước đun sôi để nguội

Cách thực hiện: 

• Đem quả lạc tiên bổ đôi và chỉ chắt lọc lấy dịch bên trong của quả. 
• Cho lượng đường vào 1 lít nước, khuấy đều cho đến khi tan hết. Tiếp đến, đổ phần dịch quả lạc tiên vào phần nước đường, khuấy đều lên.
• Sử dụng nước này mỗi ngày sau các bữa ăn để phát huy hiệu quả tốt nhất.

4. Bài thuốc trị đau nhức khớp 

Để điều trị tình trạng đau nhức xương khớp, đau mỏi người, các bạn có thể áp dụng bài thuốc với các nguyên liệu như sau:

• 500g lạc tiên
• 100g lá khổ qua
• 300g hoa thiên lý

Cách thực hiện: 

• Tất cả các nguyên liệu trên, các bạn đem rửa sạch, sau đó phơi khô, rồi sao vàng hạ thổ trong vòng 1 tháng.
• Kết thúc 1 tháng, hãy lấy các nguyên liệu ra tán nhỏ thành bột.
• Mỗi lần sử dụng chỉ cần lấy khoảng 3 thìa cà phê bột thuốc rồi đem hòa với 100 ml nước nóng. Đợi đến khi nguội là có thể sử dụng được ngay. 

Các bạn nên kiên trì thực hiện ít nhất 10 ngày để có hiệu quả cải thiện tốt nhất.

5.Cách sử dụng cây lạc tiên trị căng thẳng, mệt mỏi

Những người làm việc quá sức, công việc áp lực cao, thường xuyên bị mệt mỏi, căng thẳng sử dụng bài thuốc từ cây lạc tiên khô là một lựa chọn ưu tiên.

• Lạc tiên khô được phơi nắng hoặc sao thổ cho vàng
• Sao khử thổ khoảng 250g râu bắp và 150g máu cho đến khi đạt được độ héo.
• Cho tất cả hỗn hợp vào nồi đất, thêm 550ml nước và 1/4 muỗng muối hạt.
• Sắc nhỏ lửa cho tới khi thuốc còn 250ml nước thì tắt bếp.
• Mỗi ngày sử dụng 2 lần vào buổi trưa và buổi tối, kiên trì dùng trong 1 tuần sẽ thấy hiệu quả rất tốt.

6. Cách dùng thảo dược trị hành kinh sớm, hạ huyết áp

Để khắc phục 2 chứng bệnh này, bạn có thể áp dụng chung một công thức thuốc như sau:

• Sao khử thổ cùng lúc hỗn hợp gồm chùm bao 0,5kg; hoa thiên lý 0,3kg; lá khổ qua non 0,1kg.
• Tán hỗn hợp thành bột mịn
• Trộn hỗn hợp bột với 50g đậu xanh đã rang chín và được tán nhuyễn.
• Mỗi ngày lấy 3 thìa cà phê hỗn hợp pha cùng 100ml nước sôi, uống khi khát. Kiên trì sử dụng trong 10 ngày, người bệnh sẽ thấy hiệu quả tích cực.

7. Sử dụng lạc tiên làm nước giải khát

Để làm nước giải khát từ lạc tiên, bạn sử dụng khoảng 500g quả chín. Những quả càng chín sẽ cho chất lượng nước càng non và bổ dưỡng. Các quả sau thu hoạch nên bổ đôi, nạo hết phần ruột sau đó lọc và ép lấy dịch quả. Tiếp theo bạn cần chuẩn bị thêm một lít nước đun sôi để nguội. Hòa tiếp cùng khoảng 250g đường trắng. Cuối cùng đổ phần dịch quả đã có sẵn vào hỗn hợp nước, trộn đường là có thể sử dụng.

Nước giải khát chiết xuất từ cây lạc tiên có hương vị đặc biệt, vị chua đặc chưng. Nước này chứa nhiều vitamin có lợi, điển hình là vitamin B2 có tác dụng thanh mát, giải nhiệt cơ thể.

Uống cây lạc tiên nhiều có tốt không, lưu ý gì khi sử dụng?

Nhiều người khi sử dụng cây lạc tiên thường băn khoăn không biết sử dụng nhiều có tốt hay không. Theo chia sẻ của bác sĩ Vân Anh, tuy không mang độc tính nhưng chúng ta cũng không nên lạm dụng vị thuốc này trong quá trình điều trị bệnh.

Dược tính của thảo dược có thể phát huy tốt hay gặp phản ứng sẽ tùy thuộc vào thể trạng, thể bệnh của mỗi người. Do đó không được tự ý sử dụng liều lượng lạc tiên theo cảm tính mà cần hỏi ý kiến bác sĩ, chuyên gia sức khỏe trước khi dùng.

Cây lạc tiên mang đến nhiều công dụng như an thần, chữa mất ngủ, chữa viêm da, ghẻ ngứa,… Tuy nhiên, khi sử dụng chúng ta cần chú ý những vấn đề sau để đảm bảo hiệu quả và an toàn cho cơ thể: 

• Chỉ sử dụng lạc tiên với liều lượng thích hợp, vừa đủ mà không được lạm dụng.
• Không được tự ý kết hợp vị thuốc lạc tiên với các thảo dược khác nếu chưa tham khảo ý kiến của bác sĩ.
• Trong trường hợp dược liệu bị nấm, mốc hay có mùi hôi thối thì không nên sử dụng.
• Nếu đang sử dụng thuốc tây mà muốn dùng thêm cả dược liệu lạc tiên, các bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ có chuyên môn để được tư vấn liều lượng, cách dùng sao cho hợp lý, hiệu quả.
• Khi sử dụng quá liều khuyến cáo, người bệnh sẽ gặp một số triệu chứng đó là: lo lắng, mệt mỏi, bồn chồn, buồn nôn, buồn ngủ, nhịp tim thất thường… Do đó, sau khi sử dụng lạc tiên mà thấy có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào cần giảm liều hoặc ngừng ngay và tìm phương thuốc khác hiệu quả hơn.
• Phụ nữ đang mang thai, đang cho con bú, trẻ nhỏ… tuyệt đối không được tự ý sử dụng vị thuốc này mà cần có sự chỉ định của bác sĩ.

Mua cây lạc tiên ở đâu chất lượng, giá cả hợp lý?

Cây lạc tiên với nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe đang là dược liệu được nhiều người tìm kiếm. Tuy nhiên thị trường các vị thuốc tại Việt Nam đang nhiễu loạn, nhiều gian thương lợi dụng lòng tin từ khách hàng mà sẵn sàng trà trộn hàng giả, hàng kém chất lượng. Điều này gây ảnh hưởng tới lòng tin, đặc biệt là ảnh hưởng tới sức khỏe của người sử dụng. Chính vì thế tìm mua cây lạc tiên tại địa chỉ uy tín là điều cần thiết.

Giữa hàng trăm lời quảng cáo khác nhau, Trung tâm Nghiên cứu và Nuôi trồng Dược liệu Vietfarm – đơn vị bán buôn dược liệu lớn nhất Việt Nam tự tin là địa chỉ mà quý khách hàng có thể “chọn mặt gửi vàng”. Cây lạc tiên Vietfarm được nuôi trồng và sản xuất tại vùng dược liệu sạch, quy trình này đạt tiêu chuẩn quốc tế GACP – WHO, đảm bảo giữ lại 100% DƯỢC TÍNH TỰ NHIÊN.

Ngoài ra, Vietfarm còn đặc biệt chú trọng tới mức độ AN TOÀN của dược liệu đối với người sử dụng. Trước khi phân phối trên thị trường, toàn bộ lạc tiên phải trải qua hàng chục cuộc thử nghiệm lâm sàng, dưới sự giám sát chặt chẽ của đội ngũ chuyên gia tại Vietfarm. Sản phẩm được đóng túi zip có tem mã QR rõ ràng, đảm bảo nguồn gốc, xuất sứ. Cây lạc tiên Vietfarm đạt chuẩn chất lượng CO – CQ, hiện nay có mức giá bán là: 90.000 vnđ/500g. 

Như vậy, chúng ta vừa tìm hiểu về đặc điểm, công dụng, cách sử dụng cây lạc tiên sao cho có hiệu quả nhất. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp bạn có thêm kiến thức hữu ích về dược liệu này.